De gevel verdwijnt op vakbeurs GEVEL

Artikel delen

Je moet maar durven: op de opening van de vakbeurs Gevel de aftrap geven met een lezing over de verdwijnende gevel. Winy Maas, architect van het bekende Rotterdamse architectenbureau MVRDV, inspireerde vorige maand bij de opening het opmerkelijk veelkoppige publiek met deze trend.

Maas doelde met zijn prikkelende stelling over ‘de gevel die verdwijnt’ op de trend om de gevel steeds meer in omgeving te laten opgaan. Dat kan betekenen voor de stad om meer toepassing van glazen gevels, waardoor er meer ruimte tussen de gebouwen lijkt te ontstaan. “Neem ons ontwerp voor het Depot van het Museum Boijmans Van Beuningen: het bekervormige ontwerp met glazen gevel weerspiegelt het plein, dat daardoor groter lijkt.” De bouw van het Depot is inmiddels gestart en de verwachting is de bouwkundige oplevering in november van dit jaar is. Een jaar later zal het Depot ook voor het publiek open zijn.

Ook meer groen in de stad is een hot item binnen zowel zijn bureau MVRDV als in het onderzoekslaboratorium The Why Factory aan de Technische Universiteit in Delft waar Maas onderzoek doet naar meer groen in de stad. Dit onderzoek, The Green Dip, probeert de ruimtelijke, biologische en metaforische constructie van ‘Natuur’ in onze steden te heroverwegen. “Dat is nodig omdat het aantal megacities de komende decennia enorm zal stijgen.”

Het bekervormige ontwerp van het Museum Boijmans Van Beuningen dat MVRDV heeft gemaakt, kent een glazen gevel waarin het plein wordt weerspiegeld. Daardoor lijkt het plein groter.

Groen door in gebouwgevels

The Green Dip probeert te experimenteren met de fabricatie van de stad van de toekomst door de modernste groene planning, voedselproductie, ecologie, gezondheid en biodiversiteit. Dit zou op zijn beurt een nieuwe relatie moeten opbouwen met het landelijke landschap. Als de toekomst van de mensheid afhankelijk is van de collectieve voordelen van stedelijke dichtheid, is het essentieel om zowel de landconsumptie als de energie die nodig is om de horizontaal verspreide stad te bouwen en te exploiteren, te verminderen. Kan dus groen, landschap of productie die traditioneel beperkt is tot het maaiveld, doorgaan tot in het gebouw?
Maas wees in dat geval op het Valley-project op de Amsterdamse Zuidas: “Daar willen we kantoorgebouwen realiseren en transformeren met groene uitstulpsels, zodat de biodiversiteit in deze stedelijke omgeving omhoog gaat.”

En meer actueel nog is de opdracht die MVRDV heeft verworven om het masterplan van de Floriade 2022 in Almere te ontwerpen. “De gebouwen en kassen van de Floriade, zoals de twee toren Alpha en Omega, zullen gehuld worden in een tapijt van groeiend en bloeiend groen. Ik wil hier geen architectuur meer zien, alleen nog maar groen zodat de Floriade opgaat in het landschap.” Maas riep dan ook het luisterende vakpubliek op met hem mee te denken.

Zonnepanelen op gevels

Op de beurs waren vele innovaties op het gebied van gevels te zien. Een van de nieuwste trends is de gevel van kantoren meer en meer benutten voor duurzame energie-opwekking. Waar voorheen de pv-panelen die verticaal werd opgehangen te weinig rendement hadden, zijn er steeds meer innovaties die dat rendement fors hebben opgekrikt. Building Integrated PV (BIPV Nederland) presenteerde op de beurs een aantal van deze innovaties. BIPV is het samenwerkingsverband van Nederlandse experts op het gebied van de integratie van zonne-energie in de bouw.

De resulterende puntenwolk van de scan toonde de gietijzeren kolommen met houten vloeren waarop nieuwe stalen kolommen staan met betonnen vloeren.

Zo liet Wellsun – een van de 9 bedrijven die zich in een straat op Gevel 2018 presenteerden – zien dat transparante zonnecellen zowel stroom als warmte kan opwekken. De opgewekte warmte wordt afgevoerd naar de lucht in de holte van de dubbelwandige gevel. Deze warmte kan door een warmtewisselaar uit de lucht worden gehaald om direct te worden gebruikt of opgeslagen in een seizoensgebonden warmteopslag. Bovendien kan de warmte direct worden gebruikt voor natuurlijke ventilatie door een natuurlijke trek te creëren door de opwaarts bewegende hete lucht.

3D modelleren is de trend voorbij, het is steeds meer gewoongoed aan het worden. Aveco de Bondt liet dat op de beurs zien aan de hand van een van hun renovaties: het kantoorgebouw van de voormalige gemeentelijke ‘dIVV’ nabij het Centraal Station tegenover het Scheepvaartsmuseum.

3D-modelleren

Ook bleek op GEVEL 2018 dat 3D modelleren niet eens meer een trends is maar steeds meer gewoongoed aan het worden, ook in de renovatie. Ingenieursbureau Aveco de Bondt liet onder meer aan de hand van een van hun projecten in Amsterdam zien dat een 3D Laserscan zelfs een stuk geschiedenis kon blootleggen. Het ging om het kantoorgebouw van de voormalige gemeentelijke ‘dIVV’ nabij het Centraal Station tegenover het Scheepvaartsmuseum. Afgelopen jaar heeft het gebouw een grondige renovatie en uiterlijke metamorfose ondergaan. Softwarebedrijf Oracle is de nieuwe gebruiker van het pand.

Bij het Valley-project op de Amsterdamse Zuidas moeten kantoorgebouwen getransformeerd worden met groene uitstulpsels, zodat de biodiversiteit in deze stedelijke omgeving omhoog gaat.

Nadat de sloper het casco veegschoon had opgeleverd, heeft Aveco de Bondt een 3D Laserscan uitgevoerd. De resulterende puntenwolk van de scan toonde de gietijzeren kolommen met houten vloeren waarop nieuwe stalen kolommen staan met betonnen vloeren. Daarbij zijn er kolommen die niet exact op elkaar staan en is te zien dat er griezelig grote installatiesparingen zijn aangebracht. Er is zelfs brandschade te zien. De pointcloud heeft ook de doorbuiging en overspanning van de vloeren inzichtelijk gemaakt. Dit was belangrijke informatie voor het ontwerpen en bestellen van de juiste lengte poten onder de nieuwe computervloeren.