“Veiligheidsschoen is ondergeschoven kindje”

Artikel delen

“Het kiezen van een nieuwe veiligheidsschoen is zo gemakkelijk nog niet. Veel werknemers lopen dan ook op de verkeerde veiligheidsschoenen tijdens hun werk, met mogelijke gezondheidsklachten en zelfs uitval tot gevolg”, zegt Ellen Nuijten van RondOm Podotherapeuten en initiatiefneemster van Hunt&Heal. “Ongeveer 8 procent van het ziekteverzuim heeft te maken met voetklachten.”

Foto: Safe Site Valbeveiliging.

Bron: NEN

Er zijn volgens Nuijten drie oorzaken waarom werknemers de verkeerde veiligheidsschoenen dragen. “Als eerste wordt bij het samenstellen van het assortiment gekeken naar de prijs en veiligheidseisen. Men kijkt niet genoeg naar de aard van de werkzaamheden die werknemers moeten verrichten en naar de eigenschappen van de schoenen. Moet je bijvoorbeeld constant lopen en duwen? Dan moet je andere schoenen hebben dan iemand die het merendeel van de tijd stilstaat.”
Als tweede reden noemt Nuijten dat mensen de neiging hebben om voor een lichte, flexibele schoen te kiezen. “Die zit lekker en is niet zwaar en bovendien denken mensen dat een goed dempende schoen ook goed is voor de voet, maar dat is niet het geval. Het voelt wel lekker, maar het kan leiden tot moeheid en instabiliteit als je niet op de juiste ondergrond loopt.” Een derde reden dat mensen de verkeerde schoen kiezen is dat er eigenlijk nergens goede informatie beschikbaar is over hoe een goede veiligheidsschoen te kiezen.

Link niet gelegd

Een verkeerde schoen kan leiden tot gezondheidsklachten. Op korte termijn krijg je te maken overbelasting van pezen en spieren. Op langere termijn ligt het gevaar op de loer van slijtageklachten aan de knie, de heup of de rug, wat zelfs tot uitval kan leiden, zegt Nuijten. En vaak wordt de link met de veiligheidsschoen dan niet gelegd. “Iemand met rugklachten krijgt van de fysiotherapeut binnen zijn bedrijf een behandeling voor die rugklachten. Dat lijkt logisch, maar er wordt te weinig gekeken naar het verband met de stand van de voet. Daar moet meer aandacht voor komen, zeker ook als je kijkt naar de vergrijzing en hoeveel oudere mensen straks nog fysiek werk moeten doen. Of mensen met suikerziekte die risico lopen op een wond als ze de verkeerde schoen kopen. Dat is een enorme groep. Daarom nemen wij ook deel aan de NEN normcommissie voor voet- en beenbescherming”, zegt Nuijten. “Onze passie is om mensen gezond te laten werken en het werk van de normcommissie speelt daarbij een belangrijke rol.”

Aandachtspunten bij aanschaf

Welke aspecten zijn belangrijk als je een nieuwe veiligheidsschoen gaat kopen? “Dat zijn meerdere dingen, maar het belangrijkste is dat de hiel voldoende steun geeft. Als je op de zijkant van de hiel drukt, moet dat deel niet in te drukken zijn. Verder mag de schoen niet dubbel te vouwen zijn. Hij mag op zijn meest een beetje buiging hebben in de voorvoet. En uiteraard zijn er zaken als de pasvorm. Zorg dat breedte en lengte goed op elkaar zijn afgestemd. Je moet ongeveer een centimeter van voren overhouden.” In een video op de website van NEN staat een handig overzicht van aandachtspunten. Ga naar www.nen.nl en type ‘veiligheidsschoen’ in het zoekvak.

Keuzeboom

Op de site van NEN staat een speciale keuzeboom (zie ook op deze pagina’s) om te helpen bij het kiezen van de juiste veiligheidsschoen. De keuzeboom voor veiligheids- & werkschoeisel is gebaseerd op de normen NEN-EN-ISO 20345:2011 ‘Persoonlijke beschermingsmiddelen – Veiligheidsschoeisel’ en NEN-EN-ISO 20347:2012 ‘Persoonlijke beschermingsmiddelen – Werkschoenen’. Het verschil is dat veiligheidsschoeisel een beschermingsneus heeft, werkschoenen niet. Nadat een risicoanalyse aanwijst dat een PBM nodig is, kan de keuzeboom inkopers en gebruikers ondersteunen bij de keuze voor een veiligheids- of werkschoeisel. Er is getracht om de keuzeboom eenvoudig van opzet te maken, waardoor alleen de meest voorkomende en onderscheidende veiligheidselementen zijn opgenomen om de eerste keuze te kunnen maken. Voor verdere verdieping wordt verwezen naar normdocumenten voor: elektrische en chemische risico’s en schoeisel voor gieterijen. De keuzeboom is ontwikkeld door de normcommissie Voet- en beenbescherming.

Foto: Husqvarna.


Klasse-indeling schoenen

De Europese veiligheidsnormen voor veiligheidsschoenen en werkschoenen geven minimumeisen, volgens de volgende classificaties.

 

EN ISO 20345 Veiligheidsschoeisel NEN-EN-ISO 20347 Werkschoenen
S-klasse (Safety) Omschrijving O-klasse (Occupational) Omschrijving
SB (Safety Base) Veiligheidsschoenen voor professioneel gebruik met veiligheidsneus, bestand tegen impact van 200 Joule en compressie van 15 kN. Verder voldoen SB schoenen aan kwaliteitseisen op het gebied van o.a. schacht en zool, comforteisen, minimale slipvastheid en oliebestendigheid. OB Schoenen voor professioneel gebruik zonder veiligheidsneus. Verder voldoen OB schoenen aan kwaliteitseisen op het gebied van o.a. schacht en zool, comforteisen, minimale slipvastheid en oliebestendigheid.
S1 SB + antistatische eigenschappen, energieabsorberende hak en gesloten hiel. O1 OB + antistatische eigenschappen, energieabsorberende hak en gesloten hiel.
S1P S1 + anti-perforatie zool. O1 P O1 + anti-perforatie zool.
S2 S1 + bovenmateriaal met een bepaalde maximum waterdoorlaatbaarheid en waterabsorptie. O2 O1 + bovenmateriaal met een bepaalde maximum waterdoorlaatbaarheid en waterabsorptie.
S3 S2 + anti perforatie zool en loopzool met een bepaalde hoeveelheid profilering. Verplicht in de bouw! O3 O2 + anti perforatie zool en loopzool met een bepaalde hoeveelheid profilering.
S4 Veiligheidslaarzen met beschermende neus, antistatische zool en energie-absorberende hak. De laarzen bestaan geheel uit rubber (gevulkaniseerd) of geheel uit polymeren (gespoten) en zijn daardoor vloeistofdicht. ORO Oliebestendige werklaarzen.
S5 S4 + geprofileerde loopzool en een anti perforatie zool. O4 Oliebestendige werklaarzen met antistatische zool en energieabsorberende hak.