Renovatie is de toekomst

Artikel delen

In elke nummer van RenovatieTotaal geeft prof. ing. André Thomsen zijn mening over een aspect van ‘de renovatiewereld’. André Thomsen is als emeritus hoogleraar Woningverbetering en Woningbeheer verbonden aan het Onderzoeksinstituut OTB van de TU Delft en onder meer voorzitter van de jury van de Gulden Feniks (voorheen Nationale Renovatie Prijs)

Renovatie is de toekomst

Bouwen zal in de toekomst weer voornamelijk renoveren zijn, dat wil zeggen: onderhouden, aanpassen, repareren, verbeteren, transformeren en hergebruiken. Dat was het al van oudsher, omdat bouwmateriaal duur en hergebruik vanzelfsprekend was. Tot de ongekende nieuwbouwexplosie in de afgelopen eeuw Nederland ingrijpend veranderde, het aantal gebouwen bijna vertienvoudigde en het gebouwde oppervlak ruim vertwintigvoudigde. Sindsdien is bouwen synoniem met grootschalige seriematige nieuwbouw op kaalgeslagen en opgehoogde uitbreidingsplannen.
In werkelijkheid is dat – althans in rijke westerse landen zoals Nederland – al lang niet meer zo. Van de totale bouwproductie is nu ongeveer de helft onderhoud en herstel en de rest merendeels aanpassing en vervanging in bestaand stedelijk gebied. En dan moet de echte verbeterings- en verduurzamingsopgave nog op gang komen!
Toch lijkt ‘de bouw’ maar moeilijk te kunnen afkicken van de oude vertrouwde nieuwbouw. Renoveren is moeilijker, lastiger, risicovoller en minder glossy dan nieuwbouw, althans voor wie de nodige kennis en ervaring mist. Dat geldt niet alleen voor bouwers maar zeker ook voor opdrachtgevers en opleiders.
Om hen wakker te schudden en het onontkoombare veranderingsproces een duw te geven riep ik een kleine tien jaar geleden op tot een verbod op slopen in de stad en op nieuwbouw in het buitengebied. Daar werd toen wat lacherig op gereageerd maar is sindsdien door een reeks van anderen bepleit.
Inmiddels toont de werkelijkheid een sterker argument: De huidige crisis treft vooral de nieuwbouw; onderhoud, herstel en verbetering blijken in zekere mate anticyclisch. Dat heeft voor een deel te maken met het planmatige karakter van onderhoud, maar ook met het feit dat de renovatiemarkt in sterke mate een consumentenmarkt is met bestaande bewoners en gebruikers voor wie onderdak een eerste levensbehoefte is. Dat fundamentele verschil heeft de bouwmaterialenhandel al lang in de gaten. En u natuurlijk ook.

André Thomsen
zie ook: www.guldenfeniks.nl