Helwig renoveert 492 flatwoningen met grenen kozijnen.

Tekst: Patrick Marx
 
Je moet maar durven, in een tijd dat kozijnen van kunststof en tropisch hardhout de dienst uitmaken, voorstellen om de buitenkozijnen van 492 flatwoningen te vervangen door Europees grenen. Wil Helwig, directeur van Helwig Timmerfabriek in Geleen, liet zelfs zijn eigen medewerkers verbaasd opkijken toen hij zijn succesvolle voorstel deed.
 
In 2015 benaderde aannemer Smeets Bouw Helwig met het verzoek om samen na te denken over de renovatie van 492 appartementen verdeeld over vier flatgebouwen uit 1968 aan de Peter Schunckstraat in Heerlen. Ze hebben energielabel D en zijn voor een deel voorzien van asbest gevelplaten. Hoe voorzie je deze appartementen van een nieuwe uitstraling, verhoog je het energielabel tot A en maak je het gebouw onderhoudsarm en duurzaam terwijl de bewoners aanwezig blijven?
 

Duurzaam hout

“We kwamen al snel tot de conclusie dat het saneren van het asbest een te grote impact zou hebben op de bewoners. Inpakken met een nieuwe gevel bleek sneller en haalbaarder. Ik stelde daarbij voor om, uit oogpunt van duurzaamheid, hout te gebruiken in plaats van kunststof. Kunststof is iets goedkoper maar wie voor duurzaamheid kiest kan niet om hout heen”, zegt Wil Helwig.
 
Helwig besloot het project nog duurzamer te maken door te kiezen voor Europees naaldhout in plaats van tropisch hardhout. Helwig bouwt zijn grenen kozijnen op uit drie lamellen: aan de buitenkant grenen kernhout dat vergelijkbaar is met hardhout en aan de binnenkant twee lamellen grenen spinthout. “Als dorpelafdekker gebruiken we Accoya, met azijnzuur verduurzaamd naaldhout. Na behandeling in de fabriek met een Sikkens verfsysteem is de kwaliteit zo hoog dat we garanderen dat de kozijnen 12 jaar onderhoudsvrij presteren.”
 

Schoon werken

Het geveldeel, inclusief kozijnen, ramen, deuren en Trespa Meteon gevelplaten maakt Helwig in zijn fabriek. Samen met montagebedrijf Hermetico vervangt het bedrijf in één dag twee voor- of achtergevels. Na het verwijderen van het oude glas, tussenstijlen en -dorpels  worden de vrije ruimtes met isolatiemateriaal gevuld. Het nieuwe geveldeel wordt aan de oude kozijnen bevestigd. Na afwerking is er binnen en buiten niets meer van het oude kozijn met asbest te zien. “Al het werk gebeurt terwijl we thuis zijn”, zegt Frans Souren, bewoner en voorzitter van de Huurders Belangen Vereniging Heerlerbaan. “De hele woning wordt schoon achtergelaten. De laatste medewerker die vertrekt neemt zijn stofzuiger mee.”
 

Bouwteam

Weller Wonen had een budget van 22 miljoen euro voor dit project. John de Groot, projectleider bij de Stichting Weller Wonen: “We wilden niet via een openbare aanbesteding werken. Bij een dichtgetimmerd aannemingscontract zou iedere tegenvaller meteen 492 keer zo groot worden. We stelden daarom een bouwteam samen waarin alle deelnemers open en eerlijk met elkaar praten over het project om zo de kosten in de hand te houden.”
 
Frank Dijkhuis, directeur van Smeets Bouw: “We renoveerden eerst één modelwoning. Samen met de andere partners en de bewoners kozen we voor de beste oplossingen. Hierdoor wisten we vooraf precies wat de renovatie per woning kost; alle risico’s van een uitsluitend papieren berekening zijn eruit. Uit de modelwoning en het overleg kwam bijvoorbeeld naar voren dat de ramen en deuren in de gevels op dezelfde plek als in de oude gevels zouden blijven. De bewoners konden hun gordijnen en zonwering blijven gebruiken wat de bewoners en Weller Wonen een flinke besparing opleverde.”
De Groot van Weller vult aan: “Door de open en eerlijke besprekingen in het bouwteam realiseerden we meer besparingen die extra werkzaamheden mogelijk maakten. In eerste instantie wilden we slechts enkele galerijen levensloopbestendig maken door de vloer op te hogen tot het niveau van de drempel van de voordeur. Door de meevallers konden we alle galerijen levensloopbestendig maken en toch binnen het budget blijven.”
           

Vertrouwen

Werken in een bouwteam vergt veel onderling vertrouwen. Dit vertrouwen speelt een rol bij de keuze voor de partners in het team. Dijkhuis: “Helwig Timmerfabriek is één van die bedrijven waarin we veel vertrouwen hebben. Ik heb Helwig dan ook van begin af aan als partner betrokken bij het nadenken over het project.” Helwig: “Het is een fijne manier van werken, beter dan geconfronteerd worden met kant en klare besteklteksten waar niets meer aan te veranderen is.”
 
Innovatief en gedurfd denken over duurzaam grenenhout resulteerde, samen met een transparante aanpak in een bouwteam, in de renovatie van 492 flatwoningen. Het projectteam ontving slechts 5 klachten van de voor de rest zeer tevreden bewoners. Het bewijs hiervoor hangt in de bouwkeet: bedankkaartjes van bewoners gericht aan het team. Ook Wil Helwig kijkt tevreden terug op de renovatie. Hij laat zien dat zijn grenen kozijnen inderdaad veel duurzamer en zelfs onderhoudsarmer zijn dan kunststof kozijnen.