Circulaire gevel voor omgebouwde sporthal op Marineterrein Amsterdam
Op het voormalige Marineterrein in de Amsterdamse haven, tegenover het NEMO Science Museum, is voor dat museum een oude sporthal nieuw leven ingeblazen. Het bijzondere daarbij is dat voor de gevel contourplaten zijn gemaakt van oude auto’s. Dubbel circulair dus, en ook in het interieur is circulariteit centraal gezet.
Voor de nieuwste loot aan de stam van NEMO Science Museum, De Studio, heeft bureau SLA een gevel ontworpen, gemaakt van restmateriaal uit de auto-industrie. Foto: DigiDaan.
Nemo De Studio
Auteur: Harmen Weijer
Het Nemo Science Museum opende in 1997 haar deuren met een nieuw gebouw in het centrum van Amsterdam. Het gebouw werd ontworpen door Renzo Piano en is een populaire attractie voor kinderen. De recente uitbreiding De Studio op het Marineterrein is een laboratorium voor laagdrempelige en interactieve tentoonstellingen en programma’s. Het nieuwe deel van het Science Museum moet ook volwassenen gaan aanspreken.
De gevel bestaat uit twee lagen contourplaten. Foto Thijs Wolzak.
Gevel van restmateriaal
De Studio is gehuisvest op een naastgelegen oud militair complex. In 2016 realiseerde bureau SLA de transformatie van één van de onderwijsgebouwen van de marine ten behoeve van innovatieve startups. Voor het Science Museum ontwierp bureau SLA een gevel van restmateriaal uit de auto-industrie.
De gevel bestaat uit twee lagen contourplaten. De uitgesneden vormen worden gebruikt als onderdelen voor nieuwe auto’s. Wat overblijft is een 6 mm dikke stalen plaat met grafische patronen. De over elkaar gemonteerde platen geven een vrolijk lijnenspel en lijken willekeurig gekozen. De positie van de platen is, omdat de patronen van tevoren niet bekend waren, op de bouwplaats en in het werk vastgesteld.
Ook de bevestiging van de platen is gedaan met een circulaire gedachte. Ze zijn bevestigd aan een staalconstructie van standaard elementen, die aan elkaar gebout zijn, zodat ze relatief eenvoudig te demonteren zijn. De staalconstructie staat op een rij poeren los voor het bestaande gebouw.
De platen zijn bevestigd aan een staalconstructie van standaard elementen, die aan elkaar gebout zijn, zodat ze relatief eenvoudig te demonteren zijn.
De platen zijn bevestigd aan een staalconstructie van standaard elementen, die aan elkaar gebout zijn, zodat ze relatief eenvoudig te demonteren zijn.
Sporthal
De bijna 1400 vierkante meter grote Studio komt in de laagbouw van gebouw 027, recht tegenover het groenkoperen gebouw van het museum. Het gaat om een voormalige sporthal, onderdeel van het gebouwencomplex dat in 1966 werd opgeleverd naar een ontwerp van De Weger uit Rotterdam. Het rationele complex leunt stevig op de ‘Vijf Punten van een Nieuwe Architectuur’ van Le Corbusier. De kolommen waar de hoogbouw op rust (de ‘pilotis’) waren dankbare elementen voor sculpturale expressie. De laagbouw is in de loop van de jaren uitgebreid en bekleed met golfplaat ten behoeve van een (minimaal) isolerende schil.
Het bestaande gebouw is zoveel mogelijk intact gelaten. Met het oog op de nieuwe functie zijn wel enkele bouwkundige ingrepen gedaan, zoals het verwijderen van niet dragende binnenwanden en het toevoegen van een garderobe en natte groepen. De installatietechniek is enigszins aangepast om de bijeenkomstfunctie te faciliteren.
De staalconstructie staat op een rij poeren los voor het bestaande gebouw. Foto Thijs Wolzak.
Circulair gebouw
Ook bij de inrichting van De Studio staat circulariteit centraal. Zo zijn de kantoren ingericht met 100% kringloop meubilair, de oude noodverlichting is gebruikt in een moskee, de systeemplafonds zijn hergebruikt in kantoren en een school, de kozijnen en deur zijn gebruikt door de Hogeschool van de Kunsten, oude gymtoestellen zijn gebruikt voor buitenfitness Codam en BMA, er is een 100% recyclebare vloer en pay per use verlichting.
Met deze transformatie verandert het Marineterrein Amsterdam stap voor stap van een militair terrein naar een flexibel en toekomstbestendig stadskwartier met werk- en ontmoetingsruimten, bijzondere woonvormen en groen. “Met het aantrekken van NEMO versterken wij het terrein als innovatieve omgeving voor allerlei uitdagingen op het gebied van leren, gezondheid, verkeer en water en het biedt kansen om zo ook een breder publiek er bij te betrekken,“ zegt Liesbeth Jansen, directeur Bureau Marineterrein.
Dit nieuwe deel van het Science Museum – De Studio – moet ook volwassenen gaan aanspreken. Foto Thijs Wolzak.
Door de bedrijven en organisaties die gehuisvest zijn op het Marineterrein Amsterdam worden oplossingen bedacht, getest en toegepast voor allerlei maatschappelijke uitdagingen en een duurzame leefomgeving. Een internationale gemeenschap van vernieuwers, wetenschappers en ondernemers werken hier samen om stad en land flexibel en weerbaar maken.
Projectgegevens:
Opdrachtgever: NEMO Science Museum, Amsterdam
Ontwerp: bureau SLA, Amsterdam
Ontwerp en realisatie: 2019
Fotografie: Thijs Wolzak
Foto: DigiDaan
Overzichtsfoto Marineterrein: NEMO/Siebe Swart
