Lean badkamerrenovatie

De badkamer is misschien wel de meest complexe paar vierkante meters van het huis. Alles komt er samen: water en elektra, ventilatie en verlichting, comfort en esthetiek. We willen er veel in kwijt — een wastafel (liefst twee), een douche, een bad, een toilet — en het moet er ook nog prachtig uitzien. Tegelijk is het een natte ruimte waar veiligheid en hygiëne leidend zijn, en waar goed licht nodig is om je te scheren of make up op te doen. Dat alles, op die paar vierkante meter, maakt de badkamer tot een kritisch detail van de woning.

Traditioneel zijn al snel vijf tot tien werkdagen nodig voor verbouwing. In 2000 ontwikkelden we met de markt een concept dat de doorlooptijd terugbracht naar ongeveer drieënhalve dag. Het geheim zat niet in harder werken, maar in slimmer organiseren: producten die elkaar niet in de weg zitten en een planning waarbij droogtijd niet leidend was. Inmiddels zijn er genoeg voorbeelden in de markt die laten zien dat het echt sneller kan. En toch, nog te vaak loopt zo’n renovatie uit. De afspraken schuiven, materiaal is niet op voorraad of vakmensen wachten op elkaar.

Misschien moeten we anders naar de opgave kijken. We zijn gewend om alles te betegelen en het plafond te stuken. Maar is dat altijd nodig? Het plafond kan ook een paneel zijn voorzien van verlichting en infrarood. Dat wordt gemonteerd en kent geen droogtijd. Bovendien heb je afwerking, licht en verwarming in één keer geregeld.

Hetzelfde geldt voor de techniek achter de tegels. Waarom zouden we nog frezen als er slimmere manieren zijn om leidingen in een voorgemonteerd frame te voeren? Op de werkbank kun je water en elektra testen, drukzetten, controleren, documenteren. Pas als het klopt, gaat het naar binnen. Zo verschuift de variatie van de woning naar de werkplaats, waar je controle hebt over licht, gereedschap en volgorde. Op locatie ontstaat rust: demonteren, plaatsen, aansluiten, opleveren.

Dat betekent niet dat de badkamer haar karakter verliest. Integendeel, selectief betegelen maakt de natste zones sterk en duurzaam, terwijl je elders kiest voor panelen of hoogwaardige coatings die makkelijk schoon te houden zijn. Het oogt strak, voelt rustig en blijft langer mooi doordat voegen alleen daar zitten waar ze zin hebben. Verlichting krijgt een plek in het systeem, niet als laatste bijzaak. Ventilatie wordt berekend op het daadwerkelijk debiet en bereikbaar voor onderhoud, in plaats van weggestopt achter een te klein rooster dat na een jaar verstopt zit.

Toch vraagt deze manier van werken iets aan de voorkant. Zolang opdrachtgever en uitvoerder vasthouden aan de reflex ‘tegels en stuc is kwaliteit’, verandert er weinig. De vraag moet verschuiven van middel naar doel: wat moet deze ruimte kunnen, wat moet het uitstralen, en hoe halen we onnodige wachttijd uit het proces?

De winst is dubbel. Voor het team betekent het dat je met minder mensen meer badkamers per week kunt plaatsen, zonder aan kwaliteit in te boeten. Voor de bewoner betekent het dat de overlast korter is en beter eindresultaat. De badkamer, ooit een flessenhals waar alles samenklonterde, wordt een behapbaar project: overzichtelijk, planbaar, en simpelweg goed. En dát is precies wat zo’n klein stukje huis verdient.