261 prefab badkamers voor Groningse studentenflat
Na de verbouwing van 3 studentenflats in de Groningse wijk Selwerd van woningcorporatie Lefier, is het nu de beurt aan de studentenflat van Lefier aan de Van Heemskerckstraat. Deze flat uit de jaren ’60, met kamereenheden voor 261 studenten, is flink verouderd. De bewoners delen de keuken en sanitair met 13 medebewoners. Bovendien zij de kamers met gemiddeld 15 m2 niet al te groot. De student van nu wil meer kwaliteit. De renovatie levert daarom niet alleen een duurzamere flat op, de studenten krijgen ook een eigen badkamer die prefab wordt geproduceerd en ter plaatse direct kan worden aangesloten.
Auteur: Harmen Weijer. Foto’s: Van Wijnen/Portisa
Met deze renovatie worden de kamers semi-zelfstandig, dat wil zeggen dat iedere kamer een eigen badkamer met toilet krijgt. De keuken en woonkamer worden nog steeds gedeeld met 6 medebewoners. De nieuwe kamers worden gemiddeld 19 m2. Daarvoor wordt de flat aan zowel de voor- als de achterzijde een stuk uitgebouwd. Op de begane grond komen gemeenschappelijke voorzieningen, zoals een wasserette en studieruimtes. Er zijn ook plannen voor een restaurant en een zaaltje, waar bijvoorbeeld een wijkvereniging gebruik van kan maken. Dat zorgt voor verbinding met de buurt. Het terrein rond de flat wordt groener en biedt plekken waar studenten gezellig buiten kunnen zitten.
Innovatieproject
Al met al is het een flinke renovatie, die bouwonderneming Van Wijnen uitvoert. Tegelijkertijd loopt er bij Van Wijnen Groningen B.V. een Europees onderzoeks- en innovatieproject. De innovaties die hier worden ontwikkeld worden getest tijdens dit renovatieproject. Douwe Feitsma, projectcoördinator bij Van Wijnen, vertelt in een informatief filmpje op de website van Van Wijnen Groningen B.V. over dat project. “Dit is een Horizon Europe project, dat een samenwerking is tussen 23 partijen uit zeven landen. Deze focust zich op de innovatie in de woningbouwrenovatie. De innovatie die we hier gebruiken met onze partners Lefier, WEBO en New Energy Coalition, is robotisering: we zetten een boorrobot en een slooprobot in. Daarnaast ontwikkelen we een afvalsorteeroplossing, waarmee de juiste plastics op de juiste manier kunnen worden gescheiden.”
Daarnaast worden er ook slimme sensoren geplaatst in de gehele flat, die het gebruikscomfort van de flat goed in beeld kan brengen. “En we gebruiken een innovatieve staalconstructie om de gevel te kunnen ‘uitbuiken’, zodat in elk appartement er extra vierkante meters bijkomen. Deze prefab-gevel is ontwikkeld door WEBO”, aldus Feitsma.
Strippen met robot
De werkzaamheden die inmiddels zijn begonnen, bestonden allereerst uit het geheel strippen van de flat. Daar is de slooprobot ARE 1.0 gebruikt van het Poolse bedrijf Advanced Robotic Engineering. Dit is een hybride robot, die desgewenst een uur op de batterij kan slopen, vertelt Konrad Popielas, operator bij ARE. “Hij is bovendien heel compact, ondanks dat het in deze flat om kleine openingen gaat. Maar het slopen van de binnenmuren ging heel gemakkelijk. Met alleen druk van de arm vielen de stenen al naar beneden.” Popielas heeft wel een advies voor het doorontwikkelen van de innovatie: “Met meer data in het BIM-ontwerp kunnen we de leidingen en kabels, die in het gebouw zitten en moeten blijven, nog beter zien, zodat we niet te veel slopen.”
Na het slopen is het voorbereidende werk voor de opbouw gestart, waarbij de Hilti Jaibot is gebruikt. Dit is een boorrobot, die wordt aangestuurd door het BIM-ontwerp, vertelt Gerben Olthoff, operations coördinator van Hilti Nederland, in hetzelfde filmpje van Van Wijnen Groningen B.V. “Digitaal wordt daar de input van alle punten aan de robot gegeven om op de bouw te boren, in plafond of in wand. Het voordeel van de Jaibot is dat vaklui niet meer boven hun hoofd hoeven te boren. De Jaibot kan ook een markering afgeven bij een boorgat. In een renovatieproject zitten in het bestaande gebouw al veel gaten en je wilt weten welke de nieuwe en de juiste gaten zijn voor het boorplan.”
Eigen badkamer
Een andere nieuwigheid, zeker voor de studenten, is dat zij een eigen badkamer krijgen, waar ze voorheen de sanitaire ruimte met elkaar moesten delen. Deze badkamers worden geproduceerd en geleverd door Portisa, die gespecialiseerd is in dit soort inbouw badkamers, vertelt directeur Frederike Cernoia desgevraagd. “Wij ontwikkelen en produceren deze badkamers geheel prefab op onze locatie bij Gorinchem. Voor deze renovatie leveren wij liefst 261 prefab-badkamers, en ik kan gerust zeggen dat dit een droomproject is. Niet alleen qua volume, maar ook de hoge mate van afwerking die hier wordt gevraagd door de opdrachtgever. Zo leveren we de badkamers in verschillende wandkleuren, en dat zorgt voor een kleurig geheel.”
Ook Portisa maakt volop gebruik van het 3D-ontwerp, want de prefab badkamer komt volledig afgewerkt uit de fabriek om ingebouwd te worden in de flat. “Dat betekent dat we alle leidingen voor water en verlichting en afvoerpijpen hebben ingebouwd. Voor de vloer gebruiken we gerecycled PET; ook dat is een nieuwigheid voor ons. De wanden zijn van gecoated staal, vandaar de mogelijkheid van zoveel diverse kleuren. Deze wanden hoeven dus ook niet betegeld te worden.”
Als eerste in nieuwe gebouw
De badkamers zijn de afgelopen weken geproduceerd en geassembleerd. Cernoia: “In het begin was dat vooral leerervaringen opdoen, maar door de hoge mate van repetitie hebben ons proces snel weten te verbeteren en te versnellen. De badkamers zijn zodra ze gereed waren, op de trailer gezet naar Groningen. We hebben ze alle 261 in enkele dagen naar Groningen gebracht.”
Als eerste nieuwe toevoeging na het strippen van de flat zijn de badkamers door een hijskraan van Mammoet door de inmiddels gestripte gevel naar binnen gebracht en geplaatst op de plek waar de overige leidingen en pijpen aansluiten op de badkamer. Cernoia: “Dankzij BIM is dat op precies de juiste plek gebeurd. We helpen daar overigens wel goed bij, want het is en blijft nog steeds mensenwerk.”
Voor woningcorporatie Lefier is de renovatie van deze studentenflat belangrijk, omdat ze “als sociale verhuurder woonruimte voor studenten betaalbaar wil houden”, zegt Pieter Witzenburg, directeur vastgoed bij Lefier. ”En ook willen we graag dat studenten elkaar in hun pand kunnen ontmoeten. We zien dat veel studenten gezamenlijke ruimtes en voorzieningen erg waarderen. Vandaar dat we er semi-zelfstandige kamers van maken, geen studio’s.”
Het betonnen casco, dat is blijven staan, krijgt de komende maanden een nieuwe schil. Ook worden de kamers goed geïsoleerd en komt er een energiezuinige installatie met een warmtepomp, zodat men in 2030 van het gas af kan. Daar helpen ook de innovatieve zonnepanelen in de gevel bij. Door een efficiënte herindeling krijgt de flat er 36 kamers bij, een mooie uitbreiding van het aanbod voor studenten in de stad. De renovatie van studentenflat Van Heemskerck is naar verwachting medio volgend jaar klaar.