DOEKJE!!
‘Waarom gaat het verduurzamen niet zo snel?’ Deze vraag wordt mij regelmatig gesteld. Ik geef dan aan dat alles samenhangt wat het ingewikkeld maakt. Men benoemt bijvoorbeeld één probleem waar ze tegen aan lopen zoals gebrek aan passende financiering.
‘Maar wat als financiering geen probleem is, lukt het dan wel?’ Ook dan blijft het ingewikkeld om een verduurzaming in gang te zetten. Want zonder het benodigde geld vooraf, is er geen vraag, zonder vraag wordt er geen aanbod ontwikkeld, zonder aanbod zijn er ook geen aanbieders, en zonder een continu lopende keten is er geen herhaling.
Deze uitdaging was ons uitgangspunt in 2019 voor een 4-jarig Europees onderzoek genaamd Save the Homes, die we samen met de gemeente Rotterdam geïnitieerd hebben. Het doorbreken van deze vicieuze cirkel om verduurzaming mogelijk te maken. Nu we in de afrondende fase zitten van dit demonstratieproject kunnen we zeggen dat er meer bij komt kijken dan we vooraf hadden bedacht.
We wisten dat je mensen moet meenemen in voorlichting en ze laten zien wat er kan. Ook waren we ervan overtuigd dat dit niet op individueel niveau kan. Simpelweg omdat een renovatie begint bij het aanbellen bij iemand en vragen wie er woont, of ze willen blijven wonen en of ze al na hebben gedacht over mogelijke (duurzame) verbeteringen. Dit gesprek individueel voeren bij 8,1 miljoen woningen is onbegonnen.
Het kan ook met een collectieve particuliere route. Met twintig mensen uit dezelfde buurt start je ook een verduurzaming. In plaats van twintig gesprekken is het één gezamenlijke avond. Met het voordeel dat buurtgenoten elkaar helpen. Je staat er niet alleen voor, je kunt het met elkaar bespreken en je hoeft niet alles zelf uit te zoeken. Je vormt je eigen projectteam en binnen dit team maak je samen je plan.
Hierbij word je ondersteund door een professional, die op voorhand de zekerheid geeft op de gewenste oplossing en zorgt dat je een goede vraag kunt stellen aan de markt. Dit is in een notendop wat er gedemonstreerd is in het project. En het heeft gewerkt, er zijn woningen gerenoveerd en zelfs van het gas af gehaald.
Maar waarom loopt dat verduurzamen dan niet storm? Het vraagt initiatief vooraf van enkele mensen die ervoor willen gaan. En daar zit nu net de crux. Wie gaat er op voorhand investeren, zodat we naderhand de duurzame vruchten kunnen plukken? Gemeenten laten deze rol veelal aan zich voorbijgaan en kijken naar de markt.
Maar welke aanbieder(s) gaan een markt bedienen met oplossingen, zonder vooraf enige garantie op afzet? Dit gaat pas werken als er een bewezen geldstroom door buurt loopt, maar die komt alleen van de grond als er voldoende massa is. Zolang we met zijn allen naar elkaar blijven kijken komt die massa er niet. Het is alsof een glas op tafel om wordt omgestoten, iedereen roept om een doekje.
Maar wie is de persoon die écht in beweging komt en de boel komt redden? Want als dit voorbeeld een synoniem is voor de snelheid van verduurzamen hebben we grotere problemen dan een natte vloer.
