Heilige graal
De heilige graal, waarnaar de ridders uit de legenden op queeste zijn, ken ik vooral uit films. Soms lijkt het wel of we in de bouw ook op zoek zijn naar die éne oplossing, die zorgt dat alle problemen in de sector als sneeuw voor de zon verdwijnen.
Lange tijd heeft prefab bouwen dat stempel gehad. Alles wat in de fabriek gemaakt wordt was ‘goed’. We zien dezelfde tendens nu terug bij woningbouwfabrieken, die opgezet worden. Maar daar wordt nu al duidelijk dat de producten alleen geen oplossing vormen voor het echte probleem: de toepassing ervan. Zonder bouwlocaties zal prefab niet voor de gewenste versnelling zorgen.
Ook voor het opschalen van renovaties wordt prefab vaak als oplossing genoemd. Het dilemma is dat bij renovatie het gebouw er al staat en dat prefab-delen dus in het bestaande moeten passen. Alle prefab-producten moeten door de voordeur naar binnen. En in iedere bestaande woning zijn de werkelijke maten net iets anders dan op de tekening, dus alles moet worden ingemeten.
Dat zorgde er in het verleden voor dat het toepassen van prefab nogal wat voorwerk vergde, waarmee voordelen als snelheid en prijs één voor één verdampten. Prefab in renovatie was daarmee niet altijd het meest voor de hand liggend.
Maar de ontwikkelingen hebben niet stilgestaan. Het wordt steeds makkelijker om woningen digitaal (3D) in te meten, en vanuit die meting direct de productie aan te sturen. Vreemde hoeken of aansluitingen zijn geen enkel probleem voor een 3D-printer of frees. Dat betekent dat we bij renovatie op een andere manier kunnen gaan produceren dan traditioneel.
En dat hoeft niet per se in grote elementen; er kunnen ook geprefabriceerde bouwpakketten worden geleverd die ter plaatse in de woning worden gemonteerd. Dat zorgt voor passende (prefab) producten, minder afval en efficiënter werken. Dat scheelt veel schaarse manuren op de bouwplaats én bouwkosten.
Maar prefab renoveren komt niet van vandaag op morgen tot stand. Dat is een zoektocht naar de juiste productiemethoden, het uitproberen van oplossingen en zoeken naar dé werkwijze met daarbij een optimale samenstelling van de montageploeg.
Een dergelijke aanpak is hard nodig, willen we tot opschaling van verduurzaming komen. Goede en bewezen oplossingen kunnen we slimmer en efficiënter uitvoeren middels prefab.
Daarmee wordt prefab misschien toch wél een beetje de heilige graal voor de bouw. Maar om in de films te blijven moet het wel de schat van Indiana Jones zijn en niet de heilige graal van Monty Python. Die zijn ze nog steeds aan het zoeken
