Wonen als basisrecht
We mogen weer naar de stembus voor een nieuwe Tweede Kamer en als gevolg daarvan komt er een nieuw kabinet. Op 22 november om precies te zijn, een bijzondere datum, al verwacht ik niet dat iedereen hierbij stilstaat. Het is dan ook puur een persoonlijke noot in dit commentaar, want op deze dag is het precies 60 jaar geleden dat president John F. Kennedy in Dallas is vermoord. Zijn vooruitstrevende werk kon hij helaas niet meer voortzetten.
Terug naar het nu, want de verkiezingsprogramma’s bulken van de ambities, want er moet veel gebeuren, en in onze sector al helemaal. Verduurzaming, woningen realiseren, sociale samenhang behouden of creëren, zomaar enkele heikele punten. En dat allemaal in een tijd van schaarste van materialen, energie en personeel en daarmee samenhangende hogere kosten én hogere rente. Hoe denken de verschillende partijen dat op te lossen? Laat ik er twee partijen uit halen – BBB en GroenLinks/PvdA – die kans maken om de verkiezingen te winnen, althans volgens de peilingen, én die op dit moment een verkiezingsprogramma hebben. Want Nieuw Sociaal Contract van Pieter Omtzigt – die hoog in de peilingen staat – komt pas in november met zijn programma.
Beide partijen vinden wonen een basisrecht, maar de invulling daarvan verschilt. Daar waar BBB bereid is nieuwe woningen te bouwen in dorpen en aan randen van steden, en zelfs in de Oostvaardersplassen, houdt GroenLinks/PvdA het op blijven verdichten van stedelijke gebieden. En beide partijen vinden elkaar als het gaat om circulair bouwen en renoveren, maar de wijze waarop dit moet gebeuren verschilt: BBB wil minder regelgeving en GroenLinks/PvdA juist meer. Daarnaast willen beide partijen bouwprocedures versnellen. BBB stelt zelfs voor dat woningbouwprocedures voorrang krijgen bij de Raad van State. Tja, of dat juridisch haalbaar is, is nog maar de vraag. Maar dat geldt voor veel meer wensen van BBB, zoals het versoepelen van kamerverhuurregels. Hoe dan ook: de terugkerende minister van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening (want die moet volgens beide partijen in het kabinet plaatsnemen) moet daar maar voor zorgen.
Hamvraag is natuurlijk: krijgen we dat voor elkaar? Nederland is immers een coalitieland. Belangrijkste is dat wonen hoog op de agenda staat. Een beetje laat, naar mijn smaak, maar beter laat dan nooit. Als de politiek doorpakt, en het makkelijker maakt te renoveren, transformeren en nieuwbouwen, dan is wellicht de helft van die 900.000 extra woningen – die Hugo de Jonge zo graag wilden – nog in zicht.
