Aanpak kruipruimte: met vloerisolatie of bodemisolatie?

11 januari om 00:00 door RenovatieTotaal

Al dan niet natte kruipruimten kunnen een bron van ergernis zijn: tocht en vocht in de woning kunnen zorgen voor veel gezondheidsproblemen. En de ongeïsoleerde vloer leidt tot een hoge energierekening. Er zijn diverse manieren om de al dan niet natte kruipruimte aan te pakken. Helaas buitelen de meningen van de diverse ‘deskundigen’ over elkaar heen. Meer duidelijkheid is wenselijk, temeer daar het energielabel steeds belangrijker wordt: Minister Donner is namelijk van plan uiterlijk per 1 januari 2013 straffen uit te delen als bij de verhoop of nieuwe verhuur van woningen geen energielabel wordt geleverd.

Met de presentatie van infraroodfoto’s van een kruipruimte met bodemisolatie kwam er enige tijd geleden (voorlopig) een einde aan de discussie of het beter was om bodemisolatie of vloerisolatie toe te passen. De warmtebeelden lieten onomwonden zien dat bij toepassing van bodemisolatie deze isolatie eigenlijk aan de verkeerde kant van de kruipruimte zit. Met name de koude funderingsmuren leveren dan toch een koude vloer op. Bodemisolatie zorgt in de meeste gevallen wel voor een drogere lucht in de kruipruimte. Maar in de winter voorkomt de bodemisolatie ook de ‘gratis’ opwarming van de lucht in de kruipruimte. Ventilatie van de kruipruimte blijft echter altijd nodig. En ook al wordt gebruik gemaakt van vloerisolatie, dan moet toch geprobeerd worden te voorkomen dat optrekkend vocht uit de bodem als druppels aan de onderzijde van de vloerisolatie gaan hangen. Combinatie met een dampremmende laag op de bodem van de kruipruimte is een optie.

Hoogte van de kruipruimte

De vraag vloer- of bodemisolatie hangt onder meer af van de hoogte van de kruipruimte. Bij een geringe hoogte van de ruimte is het bijvoorbeeld niet handig hierin een laag van 25 cm schelpen aan te brengen. Dat betekent dat er te weinig ruimte overblijft om leidingen e.d. bereikbaar te houden. Maar in kleine ruimtes is het ook lastig werken met stijve plaatmaterialen of stugge dekens onder tegen de vloer. En dan nog te bedenken dat al die materialen ook door het kruipluik moeten worden aangevoerd.
Is er nagenoeg helemaal geen kruipruimte dan is het alleen mogelijk de vloer aan de bovenzijde te isoleren of de bestaande vloer door een nieuwe geïsoleerde vloer te vervangen. Duidelijk twee kostbare ingrepen.
Bij een kruipruimte van 35 cm of meer zijn er diverse mogelijkheden, zowel voor bodemisolatie als voor vloerisolatie. Uiteraard zijn de kosten van belang, afgezet tegen de terugverdientijd. Milieu Centraal geeft aan dat isolatie een stookkostenbesparing van circa 190 kubieke meters gas per jaar kan opleveren, mede afhankelijk van de dikte van de toegepaste isolatie. En dat de kosten terug zijn te verdienen in vier tot tien jaar. Maar een lager energieverbruik is natuurlijk altijd beter voor het milieu.

Bodemisolatie

Mogelijkheden voor bodemisolatie zijn:
– schelpen: een natuurlijke grondstof die overvloedig aanwezig is. Schelpen bestaan voor circa 80 procent uit lucht en werken daardoor isolerend. Voor een R-waarde van 2,5 is een laag van circa 25 cm schelpen nodig. Aanvankelijk zag men schelpen ook als een zeer milieuvriendelijke oplossing: het materiaal was immers hernieuwbaar. Later onderzoek – o.a. van het NIBE – blijkt dat schelpen vooral milieubelastend zijn vanwege het transport, dat veel energie kost vanwege de grote hoeveelheden materiaal;
– kleikorrels: bestaan net als schelpen voornamelijk uit lucht. Het gebakken materiaal bestaan uit geëxpandeerde kleikorrels die worden gebakken bij een temperatuur van 1100 oC. Net als bij schelpen neemt de noodzaak van ventilatie van de kruipruimte af. Het bakproces vergt echter veel energie;
– schuimbeton: een lichtgewicht cementgebonden materiaal dat naast cement, water en fijne toeslag bestaat uit een schuimvormende hulpstof. Het materiaal is zeer vloeibaar en zelfnivellerend. Het heeft bovendien een open structuur met drainerende eigenschappen. Schuimbeton wordt – net als schelpen en kleikorrels met behulp van pompen en slangen in de kruipruimte ingebracht, veelal door een gespecialiseerd bedrijf. Voor een goede bodemafsluiting moet de laag minimaal 160 mm dik zijn.
– kunststoffolie gevuld met thermoparels (EPS): Van de kunststoffolie (PE) worden een soort matrassen gemaakt die zijn gevuld met EPS-parels of chips. De elementen zijn op maat verkrijgbaar, bijvoorbeeld 100 mm dik, 600 mm breed en elke gewenste lengte. Sinds kort zijn er ook BioFoampearls leverbaar: geschuimde parels met het cradle-to-cradle certificaat, die composteerbaar zijn. De energiebehoefte voor de productie van EPS was al de laagste van alle conventionele isolatiematerialen maar die van de bioparels is nog eens 50 procent lager;
– losse chips (EPS): zowel de kunststof zakken met EPS als de losse EPS-chips zijn relatief gemakkelijk aan te brengen, vanwege het lage gewicht van circa 4,6 kg/m3. De bolletjes of stukjes EPS bestaan voor maar liefst 98 procent uit lucht; op water zal het materiaal dan ook gaan drijven. Eventuele brandvertragers zijn slecht afbreekbaar in het milieu.

Vloerisolatie

Ook voor vloerisolatie zijn er diverse mogelijkheden:
– PUR-schuim: Polyurethaan (PUR-schuim) wordt direct onder tegen de begane grondvloer gespoten. Een –naadloos gespoten – laagdikte van 60 mm levert een R-waarde op van 2,73 m2K/W De laag kan worden doorgezet over een bepaalde hoogte van de funderingsbalken en ook doorvoeren van gas- en andere leidingen worden naadloos afgedicht. Naast een goede isolatie is PUR-schuim ook sterk dampremmend.
– thermoskussens: het systeem van thermoskussens gaat uit van een dubbele aanpak: folie bedekt de bodem van de kruipruimte en thermoskussens isoleren de onderkant van de vloer. Deze kussens bestaan uit 2 of 3 (kunststof) folielagen met stilstaande luchtlagen ertussen en voorkomen de uitwisseling van stralingswarmte tussen de onderkant van de vloer enerzijds en de koudere kruipruimtebodem en funderingsmuren anderzijds. Voor 2 lagen folie geldt een Rc-waarde van 2,7, voor 3 lagen folie is de Rc 3,8. De kussens zijn bovendien zeer licht van gewicht, namelijk circa 60 gr/m2.
– Aluminiumfolie met luchtkussens. Redelijk nieuw materiaal op het gebied van na-isolatie van begane grondvloeren. De isolatiewerking is gebaseerd op thermische reflectie. Er zijn diktes van 24 en 40 mm mogelijk (met R-waardes van respectievelijk 2,4 en 3,4 m2K/W), maar steeds gaat het om afwisselende lagen aluminiumfolie en lagen (speciaal) noppen-/luchtkussenfolie. Het materiaal wordt op rol van 1,2 m breed geleverd en is flexibel.
– Glaswol/ steenwol: Deze materialen hebben – afhankelijk van hun dikte – zowel een goed warmte-isolatie als geluidsisolatie. Bijvoorbeeld een Rd-waarde van 2,8 bij een dikte van 10 cm. Het materiaal is redelijk flexibel én licht van gewicht, en de platen zijn eenvoudig aan te brengen en op maat te brengen.
– EPS-platen. Plaatmateriaal van geëxpandeerd polystyreenschuim is weliswaar geschikt voor vloerisolatie, maar verwerking onder de vloer van de stijve platen is niet eenvoudig. De haaklassen aan de randen zorgen voor een betere naadaansluiting maar ook voor een grotere kwetsbaarheid.

Kosten

In diverse gemeenten zijn subsidiemogelijkheden voor het aanbrengen van isolatie of energiebesparende maatregelen. Daarnaast geldt (voorlopig) nog het verlaagde BTW-tarief van 19 procent naar 6 procent op arbeid.
Zie voor leveranciers van vloerisolatie en bodemisolatie het kader op deze pagina en/of www.venin.nl of www.isolatienet.nl.

Bodemisolatie:

Schelpen:
– Isoschelp, www.isoschelp.nl
– Hydraschelp: www.hydraschelp.nl
Kleikorrels:
– Argex, www.argex.nl
Schuimbeton
– Belbeton, www.vdijk.nl
Zakken met parels
– Klimadekens: www.isoprofs.nl
– Folie met BioFoampearls?: www.isobouw.nl; www.termokomfort.nl
Losse polystyreenkorrels/chips:
– ISODRO: www.isodro.nl
– ISOCHIPS: www.isochips.nl
– DroCom: www.vloerisolatie.nl; www.balmbv.nl
– Ecochips: www.ecochips.nl
– Thermochips, www.
– Drowa Chips, www.drowachips.nl
– Epa chips/ Epa parels, www.epachips.nl