Zorghotel met gemakken van nu, in gebouw van vroeger

Achter de sfeervolle gevels van gebouw De Wartburg in Utrecht is geavanceerde installatietechniek te vinden. In de huidige functie als zorghotel beschikken de gebruikers over zaken als domotica, bedsiteterminals, ICT-voorzieningen maar ook over therapeutische fysio, fitness en wellness. Het historische gebouw werd volledig voorzien van alle moderne gemakken, terwijl belangrijke historische elementen zoals de oude regentenkamer met veel oog voor detail werden gerestaureerd. Sfeer en service komen stijlvol bij elkaar.

De Lutherse gemeente liet driekwart eeuw geleden een rusthuis voor ouderen bouwen aan de rand van Utrecht. Dit karakteristieke gebouw gold toentertijd als schoolvoorbeeld van een modern verzorgingshuis. Dat is het nu weer: het gebouw is omgebouwd tot hoogwaardig zorghotel, waarbij in de omringende nieuwbouw appartementen voor senioren zijn gerealiseerd, zowel met directe als indirecte verpleeg/zorgfunctie. Het woonzorgcomplex is onderdeel van AxionContinu. Architectenbureau Alberts en Van Huut ontwierp de nieuwbouw. Abrahamse De Kock architecten uit Dordrecht tekende voor de renovatie van het bijzondere, witte gebouw waarin op de twee verdiepingen in totaal 24 hotelkamers voor revalidatiepatiënten zijn gehuisvest. Op de zolder zijn naast kantoorruimten de behandelkamers, wellnessfaciliteiten en bioscoopzaal ondergebracht. De regentenkamer op de eerste verdieping is omgetoverd tot loungeruimte. DWA uit Bodegraven verzorgde de conceptontwikkeling en implementatie van alle domotica- en ICT-voorzieningen en was verantwoordelijk voor het ontwerp van de technische installaties voor het zorghotel.

Bouwkundige ingrepen
Projectleider Bart van Harten van DWA over de bouwkundige en installatietechnische ingrepen: ‘Het oude gebouw voldeed niet meer aan de eisen van deze tijd. Het was bijvoorbeeld niet geïsoleerd. Het bleek echter lastig de gevel met zijn smalle stalen kozijnen te isoleren. Er is besloten om alleen het glas te vervangen, want dat bleek de zwakste schakel qua thermische isolatie. Ook het dak is volledig vernieuwd en geïsoleerd. Dan heb je bij dit gebouw met zijn grote kap veel oppervlakte te pakken. Binnen is de middengangstructuur gehandhaafd, maar de wanden van de kamers zijn grotendeels gesloopt.’

Slimme bodembalans
Omdat het gebouw is aangesloten op de hoge temperatuur stadsverwarming is gekozen voor nieuwe radiatoren tegen de minder geïsoleerde buitengevel. ‘Verwarming op de ‘traditionele manier’, de meest praktische oplossing in deze situatie. Zonneschermen houden ‘s zomers de warmte grotendeels tegen. Daarnaast is op een slimme manier koeling aangebracht. Bij de nieuwbouw is een WKO-bodeminstallatie aangebracht en daarbij is sprake van meer warmtevraag dan koudevraag. Je zit echter met de bodembalans. Door de koelingwarmte vanuit het zorghotel op te slaan in de bodem, kun je die gebruiken voor warmte voor de nieuwbouw.’
De gekoelde lucht wordt via het nieuwe ventilatiesysteem in de hotelkamers verspreid. Het hele gebouw heeft balansventilatie met warmteterugwinning. De ruimte voor de grote kanalen is gevonden in de onbenutte schuine ruimte tussen dakrand en dakvlak. Vanuit die kanalen takken bescheiden kanalen af naar de hotelkamers, ter hoogte van de natte cel. Zo zit er een overzichtelijke structuur in de installatietechniek en is er maximale plafondhoogte gerealiseerd in de verblijfsruimten. De wellness/fitnessruimte heeft een aparte luchtbehandeling/koelingunit.

Domotica in de hotelkamers
Bijzondere installatietechniek betreft de domotica in de hotelkamers. Patiënten kunnen zaken zoals zonwering, gordijnen, licht, verwarming en televisie via een bedsideterminal regelen. Dit kan via een tablet of smartphone óf handmatig met knoppen. Van Harten: ’De bediening is dubbel uitgevoerd zodat de gasten er goed mee overweg kunnen. Wij hebben met dit flexibel ‘facilitronica-systeem’ de ‘Smart Homes Award’ gewonnen vanwege de vooruitstrevende en toekomstgerichte techniek. Het aantal mogelijkheden is ongekend. Men kan met de bedsideterminal bijvoorbeeld ook internetten, spelletjes spelen, eten bestellen, beeldbellen met arts of familie, live TV kijken en mededelingen van het huis ontvangen. De bediening is eenvoudig: op het hoofdscherm staan duidelijke plaatjes. Een uiterst innovatief systeem dat maximaal comfort biedt.’
De belangstelling voor deze techniek is zo groot dat een voorzichtige start met vijf kamers inmiddels fors is uitgebreid. ‘Sowieso is de waardering die patiënten geven aan het zorghotel zeer hoog. De Wartburg was eerder een voorbeeld van moderne zorgvoorziening en is dat nu weer.’