Woningverduurzaming vraagt om integraal aanbod
Hoewel woningverduurzaming vaak een win-winsituatie is, loopt het nog niet storm op de renovatiemarkt voor bestaande woningen van particuliere eigenaren. Dat er vanuit de markt nog maar een beperkt integraal aanbod beschikbaar is, speelt daarbij een belangrijke rol. Bewoners doen zaken met veel verschillende bedrijven: installatie- en isolatiebedrijven maar ook zonnepanelenverkopers. Ze krijgen vaak verschillende verhalen te horen. Een integraal aanbod kan dan ook helpen om bewoners over de streep te trekken. Daarnaast is het belangrijk op zoek te gaan naar de werkelijke vraag van de bewoner. Die ligt namelijk vaak niet alleen op het vlak van energiebesparing.

Veel woningen moeten nog verduurzaamd worden, maar particuliere eigenaren weten vaak niet bij wie ze moeten zijn. De bouw- en renovatiebranche kan hen helpen te ontzorgen met integraal aanbod.
Auteur: Joop van Vlerken
“Als iemand vraagt om spouwmuurisolatie, is de achterliggende vraag vaak: ‘wie kan me helpen mijn huis te verduurzamen?’ Het is dus aan de markt om kant-en-klare concepten te ontwikkelen die klanten helpen om hun energieverbruik te reduceren.” Met deze woorden legt Piet-Jan Dijkstra, voorzitter van de Vereniging van Erkende Na-Isolatiebedrijven in Nederland (VENIN) uit dat de vraag van particulieren bij de verduurzaming van woningen niet altijd eenduidig is. Dat wordt bevestigd door Mathijs Vallinga, directielid en manager bij Reimarkt. “Verduurzaming is vaak niet de enige trigger. Ook comfort kan een belangrijke rol spelen voor mensen om tot verduurzaming over te gaan. Daarnaast kan woningverduurzaming aanvoelen als lopen door een doolhof. Dus je moet particulieren helpen met het aanvragen van subsidies en ze zo ontzorgen.”

Veel klanten hebben weinig met techniek. Die willen alleen ontzorgd worden.
Reimarkt ontstond in 2013 als een doorontwikkeling op een energieloket. Vallinga: “Energielokketten zijn er om bewoners die hun woning willen verduurzamen te informeren en door te verwijzen naar het bedrijfsleven. Maar we merkten dat het daar vaak stopte. Na een lang offertetraject bij verschillende aanbieders strandde het plan van de bewoners. Het frustreerde ons dat er weinig opvolging kwam op onze adviezen. Dat hebben we opgepakt en we zijn gaan sturen op opvolging. Nu hebben we een platform gecreëerd waar we niet alleen informeren maar ook duidelijk inzichtelijk maken welke maatregelen voor een woning mogelijk zijn en de wat de kosten zijn.” Reimarkt heeft nog steeds een fysieke renovatiewinkel in Enschede en bouwt aan een online platform waarbij de vraag van bewoners en het aanbod van leveranciers bij elkaar komen.

Reimarkt heeft een fysieke renovatiewinkel in Enschede en bouwt aan een online platform waarbij de vraag van bewoners en het aanbod van leveranciers bij elkaar komen.
Integraal aanbod
Dijkstra benadrukt dat particulieren vaak niet precies weten waar ze moeten beginnen. “Als je uitgaat van de trias energetica, is isolatie de eerste stap. Toch zijn woningen vaak nog niet geïsoleerd, maar hebben ze wel twaalf zonnepanelen. De volgorde is belangrijk. Als je een warmtepomp wilt, is het nodig om eerst goed te isoleren, maar het is niet altijd in het belang van de installateur om dat te vertellen. Als je echt een integraal aanbod wilt bieden voor bewoners, is het daarom beter dat installatiebedrijven en isolatiebedrijven samenwerken.” Dat betekent volgens Dijkstra dat de klant centraal moet staan. “De klant hoort verschillende verhalen en weet niet meer wat hij moet doen. Daarom moet er een integraal aanbod komen.”
Het bij elkaar brengen van vraag en aanbod is makkelijker als de woningcorporatie opdrachtgever is, weet Dijkstra. “Door de grote volumes die woningcorporaties bieden, is het voor marktpartijen makkelijker om een goed aanbod te creëren.” Maar op de particuliere markt is het lastiger om tot die grote aantallen te komen, vertelt Dijkstra. “Particulieren willen liever niet vastzitten aan een bepaald concept of partij. Daarom is het soms handig als de overheid een rol speelt in dit proces, bijvoorbeeld door gemeentelijke energielokketten. Een partij zonder commercieel belang kan vraag en aanbod bij elkaar brengen. En de overheden hebben er ook belang bij, omdat ze op deze manier hun klimaatdoelstellingen kunnen realiseren.”
Standaardisatie
Reimarkt is een van de partijen die vraag en aanbod bij elkaar brengt, maar ook Vallinga van Reimarkt weet dat de particuliere markt voor partijen in de bouwkolom lastig is te bereiken. “Het is een tijdrovende markt en er is een groot afbreukrisico. De kans op een opdracht is klein, terwijl je er als ondernemer wel tijd in steekt.” Daarbij gaan veel bouwers uit van maatwerk voor particuliere eigenaren, maar Vallinga benadrukt dat standaardisatie ook in deze markt mogelijk is. “Als je goed kijkt naar de Nederlandse woningvoorraad zie je veel verschillen, maar er zijn ook veel overeenkomsten. De woningen kun je categoriseren, bijvoorbeeld naar bouwjaar. Vervolgens ga je kijken welke producten je kunt toevoegen. Als je producten en processen kunt repeteren, kun je slimmer en beter werken. Omdat de opgave groot is, is dat ook wel nodig. We zien op dit vlak veel mogelijkheden voor verbetering, maar in de conservatieve bouwsector is het soms lastig. Er is op dit moment weinig consumentvriendelijk aanbod in de bouwsector. Daar is echt nog een wereld te winnen.”
Vraag van de bewoner
Het aanbod voor woningverduurzaming voor particulieren moet dus aantrekkelijk en duidelijk zijn, vindt Vallinga. “Het moet duidelijk zijn wat in een product zit en wat niet. En je moet goed op de vraag van de bewoner in kunnen spelen. Soms wil een bewoner overal HR++-glas, maar als je vervolgens naar het gebruik van de woning vraagt, is het niet altijd de beste optie. En als een bewoner graag een warmtepomp wil, is het slim om te kijken of er niet in die buurt een warmtenet komt in de toekomst. Zo kun je de bewoner ondersteunen bij zijn vraag en ervoor zorgen dat hij no-regret-maatregelen neemt.”
Voor bewoners is energiebesparing vaak niet het belangrijkste element bij het aanpakken van hun woning, vertelt Vallinga. “Ze willen vaak hun woning op orde hebben; daarbij speelt comfort een belangrijkere rol dan energiebesparing. Een lelijke voordeur willen ze graag vervangen of ze ergeren zich eraan dat sommige deuren niet goed dichtgaan. Dat kun je dan vervolgens combineren met energiebesparende maatregelen.”
Klanten zijn verschillend en hebben daarom ook een andere benadering nodig, vindt Dijkstra. “Veel klanten hebben weinig met techniek. Die willen alleen ontzorgd worden. Andere klanten willen wel het naadje van de kous weten en zijn zelf al op zoek gegaan naar de beste oplossing. Dat vraagt ook om een stukje psychologisch inzicht om zo met het juiste aanbod te komen.”
Subsidieproof aanbod
Om met het juiste aanbod te komen, moet je als organisatie continu op de hoogte blijven, legt Vallinga uit. “We moeten bijvoorbeeld een subsidieproof aanbod hebben, zodat we aansluiten bij bestaande en nieuwe regelingen. Ook daar begeleiden we bewoners in, bijvoorbeeld door bij de intake een aantal formulieren mee te sturen. Als je het slim regelt, kun je de bewoner zo op een efficiënte manier ontzorgen.”
Dit past ook in de ervaringen die RVO heeft bij die de subsidieregeling SEEH (zie kader) heeft. RVO merkt dat particulieren veel bevestiging zoeken, maar ook niet goed lezen. Het onder de aandacht brengen van de voorwaarden zou moeten kunnen leiden tot minder telefonie en betere/completere aanvragen zodat RVO snel een subsidie kan beschikken, aldus RVO desgevraagd.
Dijkstra bevestigt dat financiering een belangrijke component is bij woningverduurzaming. “Ook banken moeten producten aanbieden die consumenten helpen bij het aanpakken van hun woning. Dat zou zeker kunnen helpen. Maar het probleem is dat veel bewoners de urgentie voor verduurzaming niet voelen. Je zult zien dat als de gasprijs enorm gaat stijgen of er andere maatregelen genomen worden, dat bewoners in de rij staan om hun woning te verduurzamen.”
Subsidies voor energiebesparing
Het nemen van energiebesparende maatregelen in woningen wordt door de overheid gestimuleerd. Sinds eind vorig jaar is die pot ook voor particuliere woningeigenaren beschikbaar, hiervoor konden alleen VvE’s gebruiken van de zogeheten Subsidie energiebesparing eigen huis (SEEH). Deze regeling wordt door Rijksdienst voor Ondernemend Nederland uitgevoerd. Voorwaarde is wel dat de eigenaar 2 of meer energiebesparende maatregelen neemt, denk aan dakisolatie en vloerisolatie of HR++-glas. Die subsidiepot is vorig jaar verhoogd naar € 84 miljoen tot het eind van dit jaar. Daarvan is nog liefst € 80 miljoen beschikbaar. Kijk voor meer info op: www.rvo.nl/seeh en https://infographics.rvo.nl/seehwoningeigenaar/.