Energietransitie vraagt meer aandacht voor vloerisolatie

Tekst: ing. Frank de Groot
Beeld: TONZON

Doorsnede van een kruipruimte met het vierkamerkussen.

Goed nieuws voor de Thermoskussens van TONZON in juli 2021: het College van Deskundigen van Bureau CRG heeft nieuwe, hogere, Rc-waarden voor een vloerconstructie met het Thermoskussen vastgesteld. Er mocht jarenlang een maximale Rc-waarde van 3,8 m²K/W worden toegekend aan deze vloerisolatie met stilstaande luchtlagen. Die waarde is nu verhoogd naar Rc = 5,0 m²K/W en inmiddels ook in het DUBO-certificaat verwerkt.

“Gelukkig wordt nu bij de bepaling van de isolatiewaardes voor het eerst ook de hoeveelheid lucht die is opgesloten meegenomen. Des te meer opgesloten lucht, des te hoger de waarde uitvalt”, zegt Ton Willemsen, de uitvinder van het Thermoskussen. “De Rc=5,0 m²K/W wordt toegekend aan een driekamerkussen. We ontwikkelen nu een vierkamerkussen, waarmee we een Rc ≥ 7 m²K/W behalen. De toestand van het klimaat vraagt om steeds betere oplossingen en goede vloerisolatie blijkt veel belangrijker dan nu nog wordt aangenomen.”

Hoe werkt het?

Eerst maar eens terug naar de Thermoskussens. Dit zijn kussens die bestaan uit verschillende lagen folie met een lage emissie. De kussens zijn gevuld met lucht en worden in lange banen aan de onderzijde van de begane grondvloer bevestigd. Ze worden vervolgens afgesloten met dubbelzijdig tape.

Thermoskussens hebben ook zin bij een vloer die al geïsoleerd is met EPS isolatie. Op de foto twee warmtebeelden van de onderzijde van de vloer van twee naast elkaar gelegen woningen met EPS Rc=2,5 m²K/W en met en zonder vloerverwarming. Met vloerverwarming en Thermoskussens blijft de vloer veel warmer.

Ton legt uit: “Bij traditionele isolatiematerialen vindt warmtetransport door geleiding plaats. Door bijvoorbeeld een grotere dikte of meer stilstaande lucht in de celstructuur in deze isolatiematerialen, neemt het warmtetransport af. Aangekomen bij de buitenkant van het materiaal wordt de warmte vol uitgestraald naar de koude ruimte. Thermoskussens blokkeren deze uitstraling. De enige manier waarop de warmte door de kussens heen kan dringen, is via geleiding door de lucht.”

Omdat de warmte van boven komt, ontstaat in de kussens volgens de bedenker een thermische gelaagdheid zoals in een boiler: bovenin is het warm en naar onder toe wordt het langzaam kouder. De warmte wordt daardoor maar moeilijk overgebracht op de onderkant van de Thermoskussens. Die onderkant op zijn beurt draagt de warmte maar heel moeilijk over op de luchtlaag onder de kussens. “Omdat de kussens zijn afgesloten kan kruipruimteventilatie de thermische gelaagdheid in de kussens niet verstoren. De techniek bestaat al sinds 1980 en heeft bewezen over een zeer lange levensduur te beschikken.”

Vloerverwarming

Waarom wordt vloerisolatie steeds belangrijker? De afspraken in het Klimaatakkoord leiden tot een stapsgewijze verduurzaming van bestaande woningen en afkoppeling van aardgas. Hiervoor is de beperking van het warmteverlies en het energiegebruik van verwarmingsinstallaties nodig. Een lagere warmtevraag is namelijk een praktische voorwaarde voor veel van de duurzame warmtealternatieven, zoals warmtepompen of aansluiting op een warmtenet, in combinatie met lage temperatuur verwarming (LTV). Ook nieuwbouwwoningen krijgen steeds vaker een warmtepomp of aansluiting op warmtenet in combinatie met bijvoorbeeld vloerverwarming.

Bij vloerverwarming gaat volgens Willemsen vrijwel altijd onnodig veel warmte onbenut naar onderen verloren: “Er zijn genoeg voorbeelden waarbij de onderkant van een ongeïsoleerde vloer zelfs warmer is dan de bovenkant. Ik heb al talrijke woningen bezocht, waarbij een geïsoleerde vloer met vloerverwarming niet tot een aangenaam binnenklimaat leidt. Zelfs bij een Rc-waarde van 3,7 m²K/W gaat er nog structureel warmte naar de kruipruimte verloren.”

Kiezen voor Thermoskussens

Wat is het alternatief bij toepassing van vloerverwarming? “Dat zijn de Tonzon Thermoskussens. Dit systeem voorkomt uitstraling van warmte naar de kruipruimte. De hogere isolatiewaarden zijn ook goed nieuws voor het milieu, nu met hetzelfde product Rc≥5,0 m²K/W wordt geleverd (in plaats van de oude Rc=3,8). De milieu-impact van dit product wordt daardoor nog gunstiger vergeleken met andere producten. “Andere producten gebruiken veel meer energie en materiaal om een waarde van Rc=5,0 te halen. Daarnaast hebben ze ook meer vervoersvolume nodig om dezelfde producten te kunnen leveren. Een Thermoskussen met drie luchtkamers is volledig opvouwbaar. Het past met gemak door ieder luikje waar een mens doorheen kan en er zijn geen vrachtwagens nodig om het product op de plaats van bestemming af te leveren. Het bizarre verschil dat al in de oude vergelijking naar voren kwam, zal nog extremer worden”, is Willemsen overtuigd.

Houten begane grondvloer

Hij besluit met een opvallende pleitbezorging voor houten begane grondvloeren: “Op een houten vloer met TONZON vloerisolatie wonen mensen comfortabeler bij een lagere binnentemperatuur. Omdat de vloerconstructie zeer licht is en er nauwelijks warmte weglekt aan de onderzijde kan er optimaal gebruik worden gemaakt van vloerverwarming. Een dergelijk systeem reageert snel en is goed te regelen. Mijn advies in de bestaande bouw is dan ook: probeer een houten vloer gewoon te handhaven. Maar ook bij nieuwbouw is een nieuwe begane grondvloer van hout schoner, lichter, comfortabeler, gezonder en energiezuiniger dan beton. Bovendien belast een traditionele betonnen begane grondvloer geïsoleerd met EPS het milieu veel zwaarder.”