Project in beeld
Traprenovatie zorgt voor meer authenticiteit in Amsterdamse woning
Bij renovaties van woningen wordt veelal gedacht aan het aanpakken van de schil dan wel de indeling. Maar sommige delen van het interieur zijn dusdanig beeldbepalend dat ze een renovatie verdienen. Een van die delen is de trap. Bekend zijn de traprenovaties waarbij treden en stootborden worden bekleed. Het wordt een stuk ingewikkelder en ambachtelijker als de trap monumentaler van karakter is. Daarover kan Marinus Geleijnse van de gelijknamige trappenbouwer over meepraten
Auteur: Harmen Weijer
De bewoners van dit begin 20e -eeuwse woning in Amsterdam wilden de trappen weer in oude luister herstellen. Alle versierde stijlen zijn weer naar voren gebracht, en de karakteristieke trappalen zijn weer teruggebracht.
Fa. M. Geleijnse & Zoon is al sinds 1923 trappenmaker, waarbij de nadruk op nieuwbouw ligt. Maar steeds vaker krijgt Geleijnse specifieke wensen van klanten voor traprenovaties. Zoals bij een project in Amsterdam, waar de trappen in de woning van begin twintigste eeuw nodig aan een opknapbeurt toe waren. “Wij renoveren de trappen niet door deze opnieuw te bekleden, maar we herstellen of vervangen delen van de trap. We meten daarvoor de trap ter plaatse in en maken in onze fabriek dektreden met neuslijsten, stootborden, hekken en muurleuningen. Deze worden daarna weer in het project geplaatst. In Amsterdam ging het om een zeer specifieke vraag. Daar wilden de bewoners dat de hoofdtrap werd vernieuwd en in dezelfde, originele stijl als de bovenste trap moest worden gebracht.”
Lantaarnachtige vorm
Deze stijl uit de school van architect Berlage is door Geleijnse gekopieerd op een 21-eeuwse manier. “We hebben de trap namelijk helemaal ingemeten en in onze fabriek door een CNC-machine grotendeels machinaal laten maken. Dat gebeurt uiteraard in onderdelen, want zowel de palen als het hekwerk zijn voorzien van bijzondere motieven en vormen. Om deze in de fabriek goed te kunnen namaken hebben we losse onderdelen meegenomen. Zo had een buurvrouw nog een oude trappaal liggen, met lantaarnachtige vorm. Ook de leuningen hebben een specifieke vorm en ingefreesde gleuven; daarvoor heb je speciale beitels op de CNC-machine nodig. Daarnaast hebben we een oude spijl, leuning en trede meegekregen en aan de hand daarvan zijn we aan de slag gegaan.”
Na het machinale voorbewerken begint het meer ambachtelijke samenstellen van de verschillende onderdelen. “Dat hebben we gedaan op de werkbank in de fabriek. Zo zijn alle spijlen handmatig aangebracht tegen de boom, zoals het traponderdeel heet waar de treden in zitten. Dat doen we in de fabriek om die aansluiting zo netjes mogelijk te krijgen. Dat gaat beter in de fabriek dan op locatie. De treden en stootborden zetten we wel in de woning in elkaar aan de boom en het hekwerk.”
Luie trap
Wat verder opvalt is dat de trap in Amsterdam – zeker gezien de leeftijd van de woning, meer dan 100 jaar oud – behoorlijk lui is. Geleijnse: “Dat heeft volgens mij alles te maken met de grootte van de woning en dus met hoe rijk de eerste eigenaren waren. De meeste Nederlandse woningen, zeker uit die tijd maar ook tot lang er na, hebben niet van die luie trappen, totdat in 2003 het Bouwbesluit daarop is aangepast. Nederlandse woningen staan in het buitenland niet voor niets bekend als huizen met van die kleine, steile trappen.”
Deze traprenovatie in Amsterdam is niet iets wat Geleijnse iedere week voor de kiezen krijgt. “Zeker niet, want deze renovatie kostte ons alleen al aan timmerwerk meer dan 500 uur. Het
Het resultaat mag er zijn, want de trappen zijn weer teruggebracht, zoals ze ooit bedacht zijn.
in elkaar zetten in de woning nam nog eens circa 5 dagen in beslag. Maar het resultaat mag er zijn. Dit was een project met 2 trappen in één woning, waarbij de onderste trap, die in het souterrain staat, vrij eenvoudig was. We worden daarnaast ook ingeschakeld voor specifieke onderdelen van een trap. Zo wilde een klant vorig jaar een leuning erbij gemaakt hebben.
Deze was van iepenhout gemaakt en dat is vrij zeldzaam. Daarvoor hebben we in Amsterdam één deel iepenhout gekocht, waarna we onder en boven aan de leuning een voluut hebben laten snijden door een houtsnijder. Zo kreeg deze klant een nieuwe, ‘oude’ leuning. Want dat is traprenovatie in optima forma: de originele trap dusdanig vernieuwen dat hij weer in oude luister is hersteld.”
