“Uiteindelijk gaat het om het wooncomfort!”

Frank te Poel, directeur Saint-Gobain Gypsum and Insulation Benelux

De markt zit op slot, zegt u. Vanuit Nederland weten we dat de stikstofcrisis daar mede debet aan is. Hoe zit dat in de rest van Europa?

“Dat is een combinatie van factoren. We hebben te maken met de naweeën van de corona-crisis. Ook de oorlog in Oekraïne zorgt voor prijsopdrijving van bijvoorbeeld olie en gas. Maar het belangrijkste is toch wel dat de hoge inflatie en de stijging van de rente maakt dat er onzekerheid ontstaat in de markt en dat betekent dat men pas op de plaatst maakt. Met name nieuwbouw valt terug en renovatie blijft stabiel en neemt niet toe.”

Jullie zullen vast niet stil zitten tot de markt weer aantrekt. Wat doen jullie als leveranciers van isolatieproducten om dit vlot te trekken?

“We hebben daarover natuurlijk veel contact met de regeringen in de landen waar we actief zijn. Er is immers nog een flinke duurzaamheidsopgave en daar kunnen wij een belangrijke rol in spelen. Aan de nieuwbouwkant ligt dat wat lastiger, zeker in Nederland. Wat we echter zien is dat het grootste deel van de nieuwbouwprojecten de projectontwikkelaar aan het stuur zit. Die bepaalt of het risico wordt genomen om projecten te laten doorgaan. En als van de projecten niet 70% van de woningen is verkocht, wordt er niets gebouwd. Althans nu nog niet, want projectontwikkelaars kunnen wat langer wachten dan bijvoorbeeld leveranciers.”

Wat kan daar vanuit de overheid aan gedaan worden?

“Er wordt inmiddels nagedacht om die benodigde 70% af te dekken, zodat bij een lagere procentuele dekking al begonnen kan worden met bouwen van nieuwbouwprojecten. Met name bij starterswoningen is dit een van de gedachten. Dat lijkt inderdaad op wat we vroeger hadden met Premie A-woningen, waarbij een deel van de koopsom gedekt werd door de overheid om mensen maar te bewegen tot het kopen van een woning. Vooral woningcorporaties investeren daarom minder, omdat alles duurder wordt. Dat geeft voor een belangrijk deel aan waarom we te maken hebben met een daling in de verkoop van onze producten in de markt. De verwachting is dat komende tijd vanuit de overheid, in heel Europa, niet meer dan dit gedaan kan worden. Want de rente zal eerder stijgen dan dalen, omdat op die manier de inflatie van oudsher beteugeld wordt.”

“Prefab is een ontwikkeling die niet meer te stuiten is”

Oké, maar jullie zijn ondernemers, dus jullie verzinnen hier iets op om de business draaiende te houden, toch?

“Uiteraard zitten wij niet stil. Wat we zagen de afgelopen jaren is dat er vanuit onze markt veel ‘single-solutions’ naar de bouwsector zijn aangeboden. Ook binnen Saint-Gobain is iedere tak bezig met zijn eigen producten: isolatie met isolatie, en glas met glas. Tegelijkertijd zijn in de woningbouwsector enkele trends gaande: duurzaamheid, gezondheid en efficiency in het bouwproces. Het simpele gevolg is dat we met onze klanten niet meer alleen over isolatie praten, maar over het gehele woonconcept, dus ook installaties en duurzame energieopwekking. Wat betreft dat laatste laat de BENG-regelgeving zien dat vooral voor hoogbouw de eis om voldoende eigen duurzame energie op te wekken niet te realiseren is zonder de gevel te gebruiken. Dus de oplossing is: zonnepanelen aan de gevel. Maar dat is voor de huidige zonnepanelenleveranciers een behoorlijk ingewikkelde materie, want zonnepanelen aan gevels vraagt kennis van de gevelconstructie. Dat in combinatie met energieopwekking is een gat, waarin wij nu springen.”

Hoe doen jullie dat?

“Wij hebben een aandeel genomen in een Zwitserse zonnepanelenleverancier, Megasol, die panelen produceert die geschikt zijn voor aan gevels. Daarnaast hebben we in Avancis een tweede leverancier gevonden. Met hen hebben we energie-opwekkend gevelsysteem ontwikkeld, die ook in de komende jaren voldoet aan de BENG-regelgeving voor hoogbouw. Zo is er voor ons een andere weg naar de markt ontstaan, want we zitten nu wel om tafel bij de projectontwikkelaar en eigenaar van gebouwen. Zo hebben we inmiddels bij Pulse Amsterdam de atriums voorzien van dit gevelsysteem. Maar ook hebben we de gevels van het onderwijsgebouw Lab 42 van de Universiteit van Amsterdam voorzien van dit systeem. En wat betreft woongebouwen hebben we voor het appartementencomplex Woonwaard in Venlo pv-panelen verwerkt in een geprefabriceerde aluminium elementengevel. Deze elementengevels zijn niet alleen energieopwekkend en isolerend, maar ook brandveilig, ook een belangrijk issue. Ik verwacht dat we in de komende jaren veel vaker over de gehele gevels zullen adviseren dan alleen over de isolatie daarachter.”

Welke ontwikkelingen ziet u nog op u afkomen?

“Prefab is een ontwikkeling die niet meer te stuiten is en waarin wij al enkele jaren ons sterk in hebben gespecialiseerd. Wij maken in feite afbouwpakketten – zo noemen we het ook – voor de afbouwsector. Die pakketten bestaan uit beplating op maat, die voor een maximaal rendement en productiviteit keurig op werkvolgorde per ruimte door ons worden aangeleverd aan de afbouwers. Neem de bouw of renovatie van een hotel: dat gaat om het afbouwen van veel kamers, die voor een deel gelijk zijn. Wat wij zien is dat veel vertraging zit in de afstemming tussen de verschillende partijen. En zeker in de grote steden is er op logistiek gebied weinig ruimte voor vertraging; de tijdsloten zijn er krap. Bovendien willen bouwers zo min mogelijk afval. Wij zijn nu zo ver dat we het hele project BIM engineeren en in de juiste werkvolgorde aanleveren op de bouw, zelfs in winter-/waterdichte verpakking. Met een bijna IKEA-achtige beschrijving kan de bouwer in één keer doorbouwen. We hebben dit de afgelopen jaren ontwikkeld tot dit concept, en we zien nu al dat projecten bijna 50% sneller worden gerealiseerd. Dat beperkt zich niet alleen tot kantoren of hotels, maar we hebben dit concept ook al bij appartementen en woningen gebruikt.”

“Verder verwacht ik veel van parametrisch ontwerpen. Dat wordt nu al gedaan door bedrijven als OMRT uit Amsterdam, waarmee wij ook samenwerken. Bij parametrisch ontwerpen ga je niet alle gebruikelijke ontwerpstappen doorlopen om daarna tot een definitief ontwerp te komen, maar worden alle variabelen direct in een platform gedrukt en kom je direct tot een ontwerp. Wij voegen daar onze producten aan toe, net als andere partners. Dit gaat corporaties helpen om na te denken over hun portfolio: hoe kunnen zij met criteria die ze zelf aangeven, zoals duurzaamheid, gezondheid, goede akoestiek en andere waarden, tot maximaal resultaat komen? Dat zijn we aan het vertalen naar een tool, voor scholen en voor renovatie/transformatie. En dan kun je spelen met de waarden die je wilt. Uiteindelijk gaat het om het wooncomfort! En dat is via zo’n tool ook te bewijzen. Op deze manier gaan we op een andere manier onze gebouwen ontwerpen, en hopelijk ook anders waarderen en renoveren.”

Ten slotte: hoe denkt u dat Nederland woont in 2030?

“Ik denk dat veel mensen kleiner gaan wonen, en dan ook meer in een community-omgeving. Dat komt ook omdat de betaalbaarheid van wonen, zeker voor de jeugd en andere nieuwkomers op de markt, mensen daartoe min of meer dwingen. Een van die projecten is het laten samenwonen in woonzorgcomplexen van ouderen en jongeren, vooral studenten, die tegen een lagere huur in het complex mogen wonen. En het enige wat de woningcorporatie vraagt van de studenten is dat ze de ouderen helpen met bijvoorbeeld boodschappen doen. Dat wordt van twee kanten enorm gewaardeerd. Dat soort concepten zullen we vaker gaan zien. En natuurlijk moeten er meer woningen voor die jongeren en nieuwkomers komen, ik hoop dat de overheid met een soort programma komt, a la Premie A-woningen.”