Slim dimensioneren tegen volle netten: de hybride warmtepomp als oplossing voor netcongestie

“Netcongestie kun je vergelijken met een file op de snelweg,” legt Bruins uit. “Maar net als op de A12 staan we niet 24 uur per dag in de file. Het zijn piekmomenten – vaak een uurtje in de ochtend en een in de avond – waarop de problemen zich echt voordoen.” Precies dáár kunnen hybride warmtepompen hun waarde bewijzen, stelt Bruins.

Slim afstemmen op buitentemperatuur

Want volgens hem schuilt de sleutel tot succes in de manier waarop warmtepompen worden gedimensioneerd. “Bij bestaande woningen kun je het vermogen van de warmtepomp afstemmen op de buitentemperatuur die het vaakst voorkomt, dus gemiddeld tussen de 0 en 10 graden Celsius. Dan draait de warmtepomp op laag vermogen en springt de gasketel alleen bij als het echt koud wordt.”

Deze aanpak voorkomt dat het hele elektriciteitsnet moet worden aangepast op die paar extreem koude dagen per jaar. “Zou je een warmtepomp dimensioneren op -10 graden, dan moet je ook je meterkast – en bij een hele wijk zelfs kabels en transformatorhuisjes – daarop aanpassen. Dan is je hele infrastructuur 99,9% van de tijd overgedimensioneerd.”

Netbewuste technologie

Bij hybride warmtepompen, die elektrisch verwarmen combineren met een gasketel als back-up, blijft de impact op het net volgens Bruins beperkt. “Ze draaien vooral wanneer het nodig is, en niet continu. Als het stroomnet onder druk staat, kun je de warmtepomp tijdelijk uitschakelen en terugvallen op gas. We doen al pilots met netbeheerders om die schakeling af te stemmen op de netcapaciteit.”

Volgens Bruins is het belangrijk om de drang naar volledig gasloos in perspectief te plaatsen. “Een woning niet volledig gasloos maken is geen schande. Je blijft een beetje gas gebruiken, wat straks natuurlijk fossielvrij gas moet zijn, maar je voorkomt grote investeringen in netverzwaring. Dat is niet alleen slim, maar ook toekomstgericht.”

Politiek vertrouwen als motor

Remeha had hoge verwachtingen van de plannen van het vorige kabinet, die hybride warmtepompen verplicht stelde vanaf 2026 bij vervanging van een cv-ketel. “Daarmee gaf de politiek een duidelijk signaal: dit is een verstandige keuze. Maar het huidige kabinet heeft die verplichting er af gehaald, en daarmee het vertrouwen ook weggenomen. En dat is schadelijk, zelfs op de langere termijn.”

Toch blijft Bruins optimistisch. “We hebben geen revolutie nodig, maar evolutie. Door technologie slim toe te passen en installateurs goed op te leiden in dimensionering, kunnen we een groot deel van de netcongestieproblematiek dempen zonder dat we de boel op slot zetten.”

Ook geschikt voor bestaande woningen

Een obstakel dat regelmatig nog wordt opgeworpen, namelijk dat hybride warmtepompen alleen werken in nieuwbouwwoningen, wil Bruins graag uit de wereld helpen. “Ze functioneren juist prima in bestaande woningen met radiatoren. Die hoeven bij de huidige buitentemperaturen helemaal niet 70 graden warm te worden. Bij een buitentemperatuur van 0 graden is 50 graden vaak al voldoende, en dat kunnen onze warmtepompen prima aan.”

Ook convectoren passen goed in het hybride plaatje. “Ze geven een aangename en energiezuinige warmte af. In tegenstelling tot wat veel mensen denken, werken ze uitstekend samen met een hybride systeem.”

Drie thema’s voor de toekomst

Tot slot benoemt Bruins drie uitdagingen, waarin hybride warmtepompen een belangrijke rol kunnen spelen: “Netcongestie, het afbouwen van de salderingsregeling en dynamische energieprijzen. In al die gevallen kun je met slimme aansturing bepalen wanneer de warmtepomp draait en wanneer je beter kunt terugvallen op gas. Dat maakt het systeem flexibel én toekomstbestendig.”

De hybride warmtepomp is dus niet alleen een praktische tussenoplossing, maar ook een strategisch instrument in het energietransitiebeleid. “Mits goed toegepast, kan het helpen om de druk op het elektriciteitsnet te verlichten – zonder comfortverlies en zonder torenhoge investeringen”, besluit Bruins.

Meer info: www.remeha.nl/elga-ace.