Wedstrijd voor zonne-energie op monumenten

Artikel delen

Zonne-energie produceren met monumenten met respect voor het monumentale karakter. Dat is de opgave van de ontwerpcompetitie 'Van een leien dakje' voor de voormalige gevangenis Blokhuispoort (1560) in Leeuwarden en het voormalige woonwerkhuis Dat Bolwerck (1547) in Zutphen.
 
BOEi, Alliander, Stichting Wijnhuisfonds, Nudge en de gemeenten Zutphen en Leeuwarden roepen ontwerpers, architecten, monumentenexperts, zonne-energie-experts en studenten op hun innovatieve plannen in te dienen. Het gaat met name om innovatieve, ambitieuze en realiseerbare zonne-energie oplossingen voor de monumenten Dat Bolwerck in Zutphen en de Blokhuispoort in Leeuwarden. De ontwerpen en ideeën moeten worden ingediend vóór 15 september op de site van 'Van een leien dakje'. Experts beoordelen de plannen vanaf september. Het prijzengeld is maximaal 3.500 euro.
 
Van een Leien Dakje
Met de competitie Van een Leien Dakje zijn de initiatiefnemers op zoek naar zonne-energie oplossingen voor de twee genoemde monumenten. Hoe kun je de monumentale waarde van panden behouden en tegelijkertijd het onbenutte dakoppervlak duurzaam gebruiken?
Nudge toetst elk ingezonden ontwerp op de criteria en de voorwaarden en wensen van de competitie, en publiceert het ontwerp vervolgens online. Eind september 2017 buigt het expertteam zich over de ingezonden ontwerpen en maakt per locatie de finalisten bekend van minimaal 2 en maximaal 6 ontwerpen. Deze finalisten worden op 2 oktober 2017 officieel bekend gemaakt. Vervolgens vindt er tot en met vrijdag 20 oktober 2017 een openbare stemronde plaats, waarbij iedereen éénmaal een stem kan uitbrengen op zijn of haar favoriete finalisten. Per locatie wint het ontwerp met de meeste publieksstemmen €1.000.
Waar moet een plan aan voldoen? In de eerste plaats dient dit realistisch te zijn, ofwel te voldoen aan de gestelde voorwaarden en wensen, en theoretisch maakbaar.
Bovendien dient het plan ambitieus te zijn op het gebied van vormgeving en performance, dus geen ‘standaard’ oplossing. En tenslotte± innovatief en creatief, een out-of-the-box oplossing, passend bij het karakter van de stad en het monument, vernieuwend en anders.
De oplossingen die worden aangedragen in de competitie dragen niet alleen bij aan het verduurzamen van Dat Bolwerck en de Blokhuispoort, maar kunnen ook nuttig zijn voor andere monumentale daken waar zonne-energie door hun positie lastig ligt.
 
Dat Bolwerck, Zutphen
Dat Bolwerck is gebouwd in 1549 en was in 1938 de eerste aankoop van het Wijnhuisfonds. Door de jaren heen is het pand meerdere keren gerestaureerd. Bij de laatste renovatie in 2014 is het pand verduurzaamd, waarbij onder andere kap, muren en ramen zijn geïsoleerd.
Het pand huisvestte vanaf 1940 de Openbare Bibliotheek totdat deze naar de Broederenkerk verhuisde. Daarna is het pand in gebruik genomen als woon- en praktijkruimte. Sinds 2014 doet de begane grond dienst als kunstencentrum waar verschillende hedendaagse kunstvormen en klassieke muziek worden gepresenteerd. Het lage gedeelte aan de markt heeft dienst gedaan als koetshuis, waarna er drie garageboxen zijn geplaatst aan de voorzijde en van 1940 tot 1983 de kinderleeszaal en het uitgiftepunt van de bibliotheek aan de achterzijde waren gevestigd. Na het vertrek van de bibliotheek heeft dit deel van het pand een woon-/werkfunctie gekregen.
 
De Blokhuispoort, Leeuwarden
Op de plek van de huidige Blokhuispoort werd voor het eerst gebouwd in 1499. Het pand was oorspronkelijk bedoeld als onderdeel van de fortificatie van Leeuwarden, maar sinds 1560 ingericht als gevangenis. Het ontwerp van het gebouw in zijn huidige vorm stamt uit 1870; zeven jaar later werd de bouw van de Friese gevangenis voltooid.
Sinds de sluiting van de gevangenis eind 2007 heeft de Blokhuispoort verschillende nieuwe bestemmingen gekregen. Sinds mei 2015 verhuurt BOEi de verschillende ruimtes in het complex voor cultuur, economie, recreatie en toerisme. Sinds 2016 wordt er druk verbouwd. Inmiddels is er een hostel gerealiseerd. In 2017 komt hier de Openbare Bibliotheek bij. Aan de oostelijke zijde komt een restaurant met boardwalk voor de aanleg van bootjes. Een deel van de wanden krijgt daarmee een ander uiterlijk. In 2018, het jaar waarin Leeuwarden Culturele Hoofdstad van Europa is, vervult de Blokhuispoort de rol van welkomstlocatie.
 
Meer informatie over onder meer de twee monumenten, de wijze van inschrijven voor de ontwerpwedstrijd én veelgestelde vragen, zie www.nudge.nl/van-een-leien-dakje
 
Meer informatie: Ron Spaan, E: r.spaan@BOEi.nl