Preventieve gevelinspectie helpt bij meerjarig onderhoudsplan
Gevelinspecties worden niet alleen gedaan als het al te laat is, maar steeds vaker ook preventief. Niet omdat er direct verdenkingen zijn die teruggebracht kunnen worden naar zichtbare schades, maar ook omdat in Nederland in de jaren negentig van de vorige eeuw sneller gebouwd werd dan nu. Daardoor zijn niet altijd de bouwvoorschriften goed gevolgd op het gebied bijvoorbeeld geveldragers en dilataties. In Tiel is door Total Wall onlangs een scan uitgevoerd bij het kantoor van Waterschap Rivierenland. Gerwin van den Berg van Total Wall voerde de inspectie uit en vertelt erover.
In Tiel is door Total Wall onlangs een preventieve scan uitgevoerd bij het kantoor van Waterschap Rivierenland.
Met een speciale momentsleutel is het draaimoment van de moeren van de geveldrager getest.
Auteur: Harmen Weijer
Het gebouw van het Waterschap Rivierenland van 5 lagen is gebouwd tussen 2004/2006, en ziet er ondanks die leeftijd nog steeds heel goed uit. Niettemin is via Wildvank Gevelspecialisten door ADS Groep de hulp ingeroepen van Total Wall om een onafhankelijk, preventief onderzoek te verrichten naar onder andere de geveldragers. Deze geveldragers zijn een ondersteuning die worden toegepast in buitenspouwbladen, voor het opvangen van het bovenliggende metselwerk. Het toepassen van geveldragers brengt bepaalde spelregels met zich mee. De praktijk is dat men bij de montage van deze geveldragers de spelregels niet altijd juist interpreteert en dat zich na verloop van tijd typische, geveldrager gerelateerde, problemen in het metselwerk kunnen voordoen. In dit specifieke geval is er gezocht naar de oorzaak van “knallen” uit de gevel als vervolg op een onderzoek van TNO.
Er is tevens gekeken of er voldoende ruimte onder de dragers is.
Hoogwerker én hanglift
“We zouden aanvankelijk het bij één gevel houden, maar al snel werd besloten om een 100 procent scan te doen”, vertelt Gerwin van der Berg van Total Wall. “Er waren verdenkingen in een beperkt aantal geveldelen. Voor het onderhoudsplan was het echter wel handig om te weten hoe alle gevels ervoor staan. Dat hebben we op twee manieren gedaan: deels vanaf een hoogwerker en deels vanuit een hanglift, omdat deze gevels tegen het water aan zijn gebouwd. We hebben gekeken naar de detaillering van de dilataties en de geveldragers. Is er voldoende ruimte bij de dilataties en zijn de geveldragers nog goed bevestigd, waren onze belangrijkste vragen vooraf.”
Om die vragen te beantwoorden heeft van den Berg een zogeheten ‘destructief onderzoek’ gedaan, waarbij enkele bakstenen uit de gevel zijn gezaagd om zo in de spouw te kunnen kijken naar de staat van de geveldragers. “We wilden bijvoorbeeld weten of het aandraaimoment van de bouten van de geveldrager klopt met de opgave van de leverancier. Daarvoor hebben we eerst vooronderzoek gedaan: wie was de leverancier van de geveldragers, en wat geeft deze aan hoeveel Newtonmeter (Nm) het draaimoment hoort te zijn? In Tiel zat de geveldrager vast met een M12 moer met een draaimoment 20 Nm. Dat hebben we met een speciale momentsleutel steekproefsgewijs getest. Het ziet in Tiel er goed uit.”
Minimaal om de 3 bouwlagen moet een geveldrager in het metselwerk zijn aangebracht.
Door een te krappe verticale dilatatie kunnen stukken van de bakstenen afspatten, met alle gevolgen van dien.
Plan van aanpak
Als een geveldrager, die bevestigd is aan de betonvloeren, niet goed is vastgemaakt, kan hij gaan zakken. Daardoor is de gevel niet goed verankerd, met alle mogelijke gevolgen van dien. “Je kunt dat zien aan bakstenen met afgespatte stukken, verschil in de hoogte van de lintvoegen ter hoogte van dilataties en ook aan horizontale scheuren. Als wij dat constateren, dan geven we ook oplossingen aan in een plan van aanpak. Want als je er op tijd bij bent, is herstel vaak nog mogelijk. Denk hierbij aan het verbreden van een te smalle dilatatie door hem open te zagen of meer ruimte te creëren onder een verzakte drager want die moet vrij liggen.” Dit vereist wel uiterste precisie bij uitvoering.
Van den Berg constateert dat Total Wall de laatste jaren steeds vaker inspecties doet aan jongere gebouwen. “Natuurlijk worden we vaak ingeschakeld als er al schade is, maar vanuit het oogpunt van veiligheid en verantwoordelijkheid vinden gebouweigenaren het steeds belangrijker dat ze weten waar ze aan toe zijn met de gevel van hun gebouwen. In de jaren negentig zijn veel kantoren en gebouwen relatief snel gebouwd, waarbij qua uitvoering van geveldragers en spouwankers niet altijd even goed gebouwd is volgens de bouwvoorschriften. Voor de duidelijkheid: die stellen dat er minimaal om de 3 bouwlagen een geveldrager in het metselwerk moet zijn aangebracht. Dat wordt ook voorgeschreven door architecten en leveranciers van bakstenen, maar we zien te vaak dat dit in gebouwen uit die periode niet is uitgevoerd”, aldus van den Berg.
