Grootste rijksmonument van Amsterdam gaat van het aardgas af

Auteur: Harmen Weijer

Het hoofdgebouw van Koninklijk Instituut voor de Tropen (KIT) in Amsterdam wordt aardgasloos gemaakt.

Aanleiding voor KIT’s overstap naar aardgasloze verwarming is de renovatie van het hotel van het KIT op het terrein: het Tropen Hotel. Het hotelgebouw – een betonnen toren uit 1969 die oorspronkelijk diende als verblijf voor internationale studenten en gasten van het KIT – wordt van binnen en buiten grondig gerenoveerd, waaronder de centrale verwarmingsinstallatie, die ook het monumentale hoofdgebouw van warmte voorziet.

Tropen Hotel

Met de renovatie, onder leiding van Wiel Arets Architects – die ook het interieur ontwerpt van het hotel, inclusief het nieuw te openen restaurant in het hotelgebouw – wordt het Tropen Hotel een van de duurzaamste hotels in Amsterdam. Het gerenoveerde hotel wordt naar verwachting heropend in juni 2023. “Het Tropen Hotel wordt een schitterend gebouw dat tot in de details past bij onze prachtige campus aan het Oosterpark, onze ideële missie om bij te dragen aan een duurzame wereld, en de ontwikkeling van het KIT als dé hotspot voor duurzaamheid in Amsterdam” zegt Mark Schneiders, CEO van het Koninklijk Instituut voor de Tropen.

De ombouw is een gevolg van de renovatie van het Tropen Hotel, die ook aardgasloos wordt. Omdat de centrale verwarmingsinstallatie zowel het hotel als het monumentale hoofdgebouw van warmte voorziet, is een ombouw van het hoofdgebouw is een logische zet.

Duurzaam monument

Het plan om het hotel maar ook het monumentale KIT-gebouw te verduurzamen is een uitdaging. Met een vloeroppervlakte van zo’n 33.000 m2 (ca 5 voetbalvelden) is het Koninklijk Instituut voor de Tropen het grootste rijksmonument van Amsterdam dat van het aardgas  afgaat. “Als het ons lukt dan kan het in principe overal” zegt Louis van den Berghe, CFO van het Koninklijk Instituut voor de Tropen. “Het is wel een forse investering, ook in tijd: we zijn feitelijk al zeven jaar bezig om stap voor stap het gebouw en het terrein eromheen te verduurzamen.”

Het KIT is in de afgelopen 7 jaar al bezig stap voor stap het gebouw en het terrein eromheen te verduurzamen. Zo zijn op terrein moestuinen gestart, waar medewerkers en omwonenden in kunnen werken.

Keuken

Zo is het KIT al vier jaar geleden begonnen met de vervanging van aardgas gestookt heet water door elektrische tappunten in de koffiecorners, en de aanschaf van inductiekookplaten voor de keukens van KIT’s hospitality bedrijf. “Maar het gaat ook om kleinere dingen die bijdragen aan een duurzame en prettige leef- en werkomgeving, zoals lekkere biologische koffie en moestuinen voor medewerkers en buurtbewoners op ons terrein” zegt Louis van den Berghe.

Aardgasloos erfgoed

De vervanging van KIT’s aardgas ketels door een ondergrondse warmte-koude opslag (WKO) wordt begeleid door Royal HaskoningDHV. Het bedrijf, waarmee het KIT al jaren samenwerkt aan de verduurzaming van het KIT-gebouw, heeft de nodige ervaring met WKO-projecten – ook in de erfgoed sector. “Het monumentale karakter van het KIT-gebouw, dat bovendien een museum huisvest, maakt dit project complex, en voor ons een mooie uitdaging” zegt Rik Maaijen, Building Services Consultant bij Royal HaskoningDHV.

Op het dak van het depot van het museum was een al een groendak gerealiseerd. Deze wordt nu omgebouwd naar een zogeheten groen-blauwdak, waardoor hemelwater beter kan worden opgevangen.

Met het project is een investering gemoeid van zo’n € 3 miljoen, een bedrag dat het KIT verwacht terug te kunnen verdienen binnen een termijn van ongeveer 10 jaar. Het maakt het KIT ook minder afhankelijk van fluctuerende energieprijzen.