EIA: nog steeds illegale handel koudemiddelen in Europa
Vijf jaar nadat EIA voor het eerst een wijdverbreide Europese illegale handel in zeer verontreinigende gassen van fluorkoolwaterstoffen (HFK’s) voor het klimaat aan het licht bracht, heeft een nieuw onderzoek aangetoond dat er nog steeds sprake is van aanzienlijke hoeveelheden handel, ondanks de verslechterende klimaatcrisis.
HFK’s, die vaak worden gebruikt in koeling en airconditioning, worden uitgefaseerd onder de F-gasverordening van de Europese Unie (EU). In het eerdere onderzoek van EIA werd Roemenië aangewezen als een belangrijk toegangspunt voor illegale HFK’s die de EU binnenkomen. In het recente onderzoek heeft de IEA bewijs gevonden dat handelaren illegale HFK’s (voornamelijk afkomstig uit Turkije en China) vanuit de rand van Europa – Bulgarije – over het continent brengen naar landen als Griekenland, Duitsland, Frankrijk, Italië, Portugal en Spanje.
Uit het onderzoek is gebleken dat handelaren steeds geavanceerder worden en hun tactieken aanpassen om detectie te omzeilen, bijvoorbeeld door verboden wegwerpcilinders te vermijden en HFK’s te verbergen als minder gereguleerde hydrofluorolefine (HFO) koelmiddelalternatieven.
Een EIA-analyse van gerapporteerde HFK-inbeslagnames laat de afgelopen jaren wel een daling zien. Hoewel de redenen hiervoor niet duidelijk zijn, kan dit erop duiden dat er minder handhavingsactiviteiten plaatsvinden, of dat smokkelaars hun methoden aanpassen. Uit een analyse van handelsgegevens blijkt dat de import van kooldioxide-equivalenten (CO2e) in de EU sinds 2019 niet is afgenomen en in 2022 zelfs licht is gestegen.
Illegale HFK-handel verergert niet alleen de klimaatverandering, maar is ook in verband gebracht met belastingontduiking en georganiseerde misdaad. Succesvolle samenwerking tussen milieu- en belastinghandhavingsautoriteiten in Spanje biedt een potentieel model voor toekomstige handhavingsinitiatieven.
De EU heeft onlangs haar F-gassenverordening herzien, waardoor handhavingsinstanties extra instrumenten krijgen om illegale handel te bestrijden. De doeltreffendheid ervan zal echter afhangen van de effectieve implementatie, stelt de IEA. “Het is dringend nodig om de handhavingsgemeenschap bewust te maken van de nieuwe maatregelen.”
