Transformatieproject kloostercomplex: strak gestuct, uitstekende akoestiek
In hartje Eindhoven hebben de Paterskerk en het Mariënhageklooster een nieuwe bestemming gekregen. Het kloostercomplex met kerk is getransformeerd en uitgebouwd tot een open en transparant ceremoniehuis voor trouwen en rouwen, en voor congressen en concerten. Het oude Augustijnenklooster Mariënhage, een Rijksmonument dat uit 1628 dateert, en het complex eromheen zijn in handen gekomen van uitvaart- en verzekeringsmaatschappij DELA.
Architectenbureaus diederendirrix en architecten EN|EN uit Eindhoven ontwierpen de transformatie van dit nieuwe DOMUSDELA-complex waarin nieuwe gebouwdelen aan de bestaande, vaak hoge ruimtes zijn toegevoegd om een nieuwe functie te krijgen. Binnen dit project is in verschillende hoge ruimtes het Rockfon® Mono® Acoustic plafondsysteem van Rockfon (onderdeel van de ROCKWOOL Group) toegepast, dat naast een sterk geluidsabsorberend vermogen (αw: tot 1,00), een strakke, naadloze uitstraling heeft. Bouwbedrijf van de Ven uit Veghel, hoofdaannemer van het project, zorgt samen met Engels Plafondbedrijf uit Beek en Donk voor de installatie van het akoestische plafondsysteem. In november 2019 is de eerste fase van dit project opgeleverd. Sindsdien staat het complex open voor ceremonies, evenementen en congressen. Eind 2020 wordt de volgende fase opgepakt met een uitbreiding van het complex met extra hotelkamers. Het gebouw heeft dit jaar de publieksprijs gewonnen van de architectuurprijs BNA Beste Gebouw van het Jaar 2020.
Coöperatie DELA nam het gebied met de bijbehorende gebouwen over van de Orde der Augustijnen en de gemeente Eindhoven. In 2017 startte DELA met de transformatie en herontwikkeling van het gebied Mariënhage, midden in Eindhoven. Stedenbouwkundige ontwikkelingen hebben dit gebied sterk veranderd in de afgelopen jaren. De aanwezigheid van snelgroeiende hightechbedrijven en automotive campus maken Eindhoven tot internationale hotspot met tal van nieuwe hotels, restaurants en winkelcentra om bezoekers in onder te brengen. De transformatie van het nieuwe DOMUSDELA past precies in de herinrichting van de kern van de Philipsstad.
Jeroen Jansen, uitvoerder bij Bouwbedrijf van der Ven, legt uit dat het bij deze transformatie de belangrijkste opgave is om het gesloten karakter van het oude gebouw toegankelijker te maken, zodat het onderdeel wordt van de binnenstad. In het voormalige internaat en deel van het klooster is een congreshotel met brasserie gerealiseerd en de kloostertuin is een stadspark geworden. “De bestaande gebouwen, zoals de kerk, het klooster, het gymnasium met studentenkapel en de kloostertuin, staan hiervoor op een logische en heldere manier met elkaar in verbinding”, vertelt Jansen. De losstaande, historische gebouwen zijn na de renovatie aan elkaar gelinkt via een ‘centrale knoop’. Dit centrale gedeelte is een centrale schakel die de drie nieuwe entrees van het gebouw verbindt met de losse, historische bouwdelen. “Via de straatkant langs het gebouw en de binnentuin wordt het complex ontsloten en ontstaat op deze manier een stedenbouwkundige verbinding met de stad”, zegt Jansen.
Oude glorie hersteld
De circa zes meter hoge centrale knoop verbindt de oude gebouwen met het nieuwe gedeelte. “Op deze manier wordt het eigentijdse karakter van de transformatie benadrukt, dat tot uiting komt in de materialisatie”, zegt Tom Kuipers, projectleider bij architectenbureaus diederendirrix en architecten EN|EN. De witkleurige nieuwbouw van glas en aluminium is helder en transparant en staat in contrast met de oude 2 bakstenen gevels van de bestaande elementen. “Vanuit de nieuwbouw vallen de oude gebouwdelen subtiel in het zicht”, zegt Kuipers. De oude bouwdelen zijn in hun oude glorie hersteld. “Deze gebouwen zijn zo krachtig en mooi, daar moet nauwelijks aan gesleuteld worden”, vindt Kuipers. Voor de aanpak van het complex is kleuronderzoek verricht om zowel intern als extern de kleuren van wanden en plafonds zoveel mogelijk in oude staat terug te brengen. “Over de kleuren in de kapel en de kerk en de andere bouwdelen is destijds goed nagedacht”, zegt Kuipers. “De keuze om dat terug te brengen is logisch.”
Het Rockfon Mono Acoustic plafondsysteem is in het nieuwe bouwvolume toegepast, namelijk in ‘de centrale knoop’ tussen de kerk en het Augustinianum. Dit hoge gedeelte in het gebouw, met hoogtes die variëren tussen vijf en twaalf meter, bestaat uit glazen puien met een betonnen vloer. Qua kleur, esthetiek en akoestiek vraagt dit bouwdeel, met rondom harde materialen, om goeddoordachte bouwsystemen, waarvoor Rockfon Mono Acoustic het beste geschikt is als plafondoplossing. “De strakke, abstracte uitstraling van het plafondsysteem zorgt voor een duidelijk onderscheid tussen nieuw en oud en dit past perfect in dit stukje nieuwbouw. Dat lukt nooit met een eenvoudig systeemplafond”, voegt Kuipers toe.
Directe geluidsabsorptie
De geluidsabsorptie van de wand- en plafondtoepassing is uitstekend (αw: tot 1,00), omdat de panelen zijn voorzien van een afwerklaag met open structuur die essentieel is voor de absorptie. Oualid Rouchdi is als area salesmanager bij Rockfon betrokken bij dit transformatieproject. Hij legt uit dat tegen het plafond en de bovenste delen van de wanden twee typen panelen van de Rockfon Mono Acoustic systeemoplossing zijn toegepast, met afmetingen van 1200x1200x40 en 1800x1200x40 mm. De panelen zijn bevestigd aan het speciale Chicago Metallic™ Monolithic ophangsysteem van Rockfon. “Na installatie zijn alle zichtbare voegen weggewerkt en is een afwerklaag aangebracht, waardoor een abstract, naadloos oppervlak ontstaat, dat eruitziet als een strak gestuct, monolithisch plafond”, zegt Rouchdi.
De technische installaties zijn weggewerkt achter de plafondpanelen. De afwerklaag kan naar wens in alle RAL-kleuren gespoten worden. In het horecagedeelte is gekozen voor antraciet en grijs. Engels Plafondbedrijf uit Beek en Donk heeft tijdens de afbouwfase met hoogwerkers en steigers circa 1600 tot 1800 vierkante meter Rockfon Mono Acoustic plafondpanelen geïnstalleerd. Tim Tibosch, mede-eigenaar van Engels, legt uit dat is geprobeerd om zoveel mogelijk de panelen van 1800×1200 mm toe te passen, zodat zo min mogelijk kritische punten met zichtbare naden weggewerkt hoeven te worden. “De naden worden drie keer opgevuld en bijgewerkt met een afwerklaag”, zegt Tibosch. “Het is best arbeidsintensief om deze kritische punten zo goed mogelijk weg te werken.” De Rockfon Mono Acoustic panelen zijn goed op maat te snijden en makkelijk te installeren.
Tibosch is zeer te spreken over de samenwerking met Rockfon. “In het verleden liepen we soms tegen bepaalde verbeterpunten aan. Dit wordt direct door Rockfon opgepakt, opgelost en voortdurend gecontroleerd. Deze nauwe samenwerking is bijzonder prettig. Bij dit transformatieproject is het installatieproces met dit Rockfon plafondsysteem vlekkeloos verlopen, vandaar dat het gebouw er van binnen ook fantastisch uitziet”, zegt Tibosch. In november 2019 is de eerste fase van dit project opgeleverd. Eind dit jaar volgt de realisatie van een vervolgfase van het project.