“Elektrische veiligheid van woningen in het geding”
De elektrische veiligheid in woningen is in het geding als de voornemens van de ACM om de maximale spanning te verhogen worden doorgevoerd. Dat stelt de Federatie Elektrotechniek (Fedet). Dat is volgens de ACM nodig omdat zonnepanelen voor netcongestie kunnen zorgen en daardoor worden deze afgeschakeld. Dat kan ongewenste spanningsdippen op het net veroorzaken, en dus wil de ACM de maximale spanning verhogen. De Fedet is daar echter fel op tegen, zo blijkt uit een reactie van de Fedet bij monde van directeur Anne-Jaap Deinum van de Fedet in een brief aan de ACM.
Auteur: Harmen Weijer
Steeds meer woningen worden van zonnepanelen voorzien, en dat levert problemen op het net op.
Op verzoek van de Nederlandse netbeheerders heeft de Autoriteit Consument & Markt (ACM) een voorstel ingediend om de eisen van de overspanningsbeveiliging van elektriciteitsproductie-eenheden in de Netcode elektriciteit te wijzigen. Netbeheerders krijgen namelijk steeds vaker klachten van consumenten met zonnepanelen bij wie de omvormers uitvallen. Naar schatting zou dat probleem voorkomen bij 1 op de 20 zonnepaneeleigenaren. De ACM stelt in haar voorstel voor om het maximale spanningsniveau te verhogen van 253 naar 264,5 volt, door de drempelwaarde voor de overspanningsbeveiliging te verhogen van 110 naar 115 procent. En dat valt slecht bij de Fedet, zo is te lezen in de brief van Deinum.
De ACM stelt voor om het maximale spanningsniveau te verhogen van 253 naar 264,5 volt, door de drempelwaarde voor de overspanningsbeveiliging te verhogen van 110 naar 115 procent.
“Elektrische veiligheid van installaties en eisen rondom de werking van elektronica zijn vastgelegd in verschillende normen. De rode draad door deze normen is het maximale spanningsniveau waarop de werking en levensduur van elektrische apparaten wordt getest. Die is nu gemaximaliseerd op 253 volt (10% boven de middenwaarde van 230V). Alle elektrische componenten in de meterkast worden hierop getest en elektronica wordt met inachtneming van deze maximale spanning ontworpen. Het verhogen van deze maximale spanning naar 264,5 volt kan verstrekkende gevolgen hebben. Wij voorzien dat elektronica eerder stuk zal gaan als deze hogere hoge spanningen worden toegelaten. Het is niet evident dat componenten in de meterkast niet meer zullen werken, maar ook niet dat ze wél zullen werken. Er wordt simpelweg niet getest met spanningen boven de 253V”, aldus Deinum, die daarom vreest dat elektronica en componenten in de meterkast kan uitvallen als de maximale overspanningsbeveiliging wordt verhoogd.
Juridische en praktische bezwaren
Deinum wijst op de juridische haken en ogen van de door de ACM voorgestelde wijziging van eisen. “Juridisch is elke (momentane) spanning boven de 253V een no-go area. Alle garanties op de componenten in de meterkast vervallen dan.” Daarnaast ziet hij ook praktische problemen opdoemen. “Een ander zorgpunt betreft de huidige geïnstalleerde zonnepanelenomvormers. Een groot deel is niet verbonden met het internet en het deel wat wel verbonden is, kan niet zomaar aangepast worden aan de spanningsnorm zoals deze nu voorzien wordt in de te wijzigen Netcode Elektriciteit.”
Dit betekent concreet dat elke al geïnstalleerde omvormer handmatig voorzien moet worden van de nieuwe instellingen om een verschil in afschakelspanning binnen hetzelfde netvlak te voorkomen. Deinum in de brief: “Omdat het onmogelijk is om alle omvormers exact tegelijk van nieuwe firmware te voorzien levert dit op zijn minst een forse periode van willekeur op. Consumenten die hun omvormer al aangepast hebben kunnen blijven invoeden (en dus salderen), terwijl consumenten die langer moeten wachten op een afspraak met de installateur dat nog niet kunnen. Dit soort willekeur en ongelijkheid kan het vertrouwen van de consument in de markt en de regulering aantasten.”
De Fedet stelt echter voor het terugleververmogen van PV-installaties progressief af te laten bouwen bij benadering van de spanningslimiet. Deze zogeheten ‘voltage droop control’ zit standaard al in veel omvormers en kan wel extern aangezet worden.
In dit verband wijst de Fedet-directeur in het bijzonder op de grote krapte die nu al heerst op de installatiemarkt. Het is dus volgens Deinum te verwachten dat deze periode van willekeurige ongelijkheid tussen consumenten lang zal duren. “We schatten dat als er 2 miljoen omvormers van kleinverbruikers omgezet moeten worden, bij 8 omvormers per dag en 250 werkbare dagen per jaar, dat we 1000 manjaar nodig hebben. Deze optie heeft dus niet onze voorkeur.”
Oplossing
Fedet heeft overigens wel een tegenvoorstel. “Een veiliger en algeheel beter alternatief voor het verschuiven van de spanningslimiet zou zijn om het terugleververmogen van PV-installaties progressief af te bouwen bij benadering van de spanningslimiet. Deze zogeheten ‘voltage droop control’ zit standaard al in veel omvormers en kan wel extern aangezet worden, mits de omvormer verbonden is met het internet.”
