“Bodemenergiesysteem is ook in bestaande bouw de beste oplossing”

Een mooi voorbeeld uit de praktijk is het project in Terborg, waar 26 jaren zestig woningen van woningcorporatie Wonion van het gas zijn afgehaald door ze op gedeelde, gesloten bodembronnen aan te sluiten. Na de boring is het grasveld weer hersteld.

Woningcorporaties zijn volop bezig hun woningen te verbeteren en te verduurzamen. Vaak nemen ze vooral isolatiemaatregelen. Als het al gaat om installatietechnische maatregelen, dan betreft het vaak het plaatsen van zonnepanelen en soms ook lucht/water warmtepompen. Bodemenergiewarmtepompen zijn meestal niet in beeld. “Dat is jammer, want er zijn veel voordelen van dit soort systemen op te noemen”, vertelt De Jong. “Allereerst is het rendement extreem hoog. Ook als de buitentemperatuur -10 graden Celsius is, kunnen bodemenergiesystemen nog gemakkelijk genoeg warmte leveren. Dat komt omdat deze systemen circa 150 meter de grond in gaan, en daar is de bodemtemperatuur 10-12 graden die door de warmtepomp heel efficiënt wordt opgewaardeerd naar bijvoorbeeld 35 graden.”

Geen onderhoud nodig

Ook goed om te weten is dat als de bron is geboord en het systeem is geïnstalleerd, er nagenoeg geen onderhoud nodig is. “Het systeem staat anders dan bijvoorbeeld lucht/water warmtepompen niet buiten, en slijt daardoor minder. Er is geen buitenunit, dus heb je geen geluidsissues voor de omgeving.”

Bij bestaande bouw heb je wel te maken met een bestaand afgiftesysteem, zoals radiatoren. Een overstap naar een lage temperatuur-afgiftesysteem, zoals vloerverwarming, is echter niet nodig. De Jong: “We boren meestal de bron op 150 meter diep en dat is genoeg voor de gemiddelde rijtjeswoning, maar als er meer woningen op één bron worden aangesloten mag je tot maximaal 500 meter diep boren volgens de Mijnbouwwet. Vervolgens kan de bodemtemperatuur van 10-12 graden ook worden opgewaardeerd naar 45 graden, waarmee via bestaande radiatoren de nageïsoleerde woning ook prima warm blijft. Wat ook vaak wordt gedacht, is dat vloerverwarming nodig is voor de regeneratie van het systeem. Maar door een wat diepere bron is dat niet noodzakelijk.”

Robuuste energiebron

Een en ander zorgt voor een mooie, betrouwbare TCO, en dat maakt dat woningcorporaties steeds vaker met interesse naar bodemenergiesystemen kijken. “Niet in de laatste plaats omdat deze robuuste energiebron er voor zorgt dat woningcorporaties een Energie Prestatie Vergoeding (EPV) kunnen vragen aan hun huurders. De energieprestatie is namelijk heel voorspelbaar. Het past ook goed in wijken en steden waar door netcongestie zonnepanelen niet meer geïnstalleerd kunnen worden of worden afgeschakeld als het te mooi weer is. Een bodemenergiesysteem vraagt zeer weinig energie en er zijn dan ook minder panelen nodig om dit energieverbruik te compenseren.”

Projecten bij woningcorporaties

“We zijn veruit marktleider in de projectmatige nieuwbouw, waar we al tienduizenden van dit soort bodemenergie warmtepompen hebben geïnstalleerd.” Inmiddels heeft Itho Daalderop ook in de bestaande bouw bij verschillende woningcorporaties een dergelijk systeem geïnstalleerd met honderden rijtjeswoningen en appartementen. “Dat kunnen corporaties doen met hun huisinstallateur als ze dat willen, die wij van A tot Z kunnen begeleiden. Onlangs hebben we nog zo’n installateur geheel wegwijs gemaakt op het gebied van bodemenergie, waar hij nog niets van af wist. Nu is hij helemaal overtuigd van de voordelen van bodemenergie. Maar we hebben ook ons eigen installatiebedrijf Trans-ID, dat het project turnkey kan aannemen.”

Praktijkvoorbeeld Terborg

Een mooi voorbeeld uit de praktijk is het project in Terborg, waar 26 jaren zestig woningen van woningcorporatie Wonion van het gas zijn afgehaald door ze op gedeelde, gesloten bodembronnen aan te sluiten. De Jong: “Door meerdere woningen op één bodembron aan te sluiten, was dit een kostenefficiënte oplossing. Zo ontstaat een micro-warmtennet; we noemen dat Warmtepompnet. Dat zou in gemeenten waar een warmtenet niet rendabel blijkt te zijn, een mooi alternatief zijn met de laagste energielasten voor de bewoners.”

Door meerdere woningen op één bodembron aan te sluiten, ontstaat een micro-warmtennet, ook wel warmtepompnet genoemd.

Financiering

Waar woningcorporaties nog wel vaak tegen aanhikken, zijn de hogere initiële kosten. De Jong is er even duidelijk als eerlijk over: “Ja, de initiële investering is zo’n € 4.000,- per woning hoger dan een L/W warmtepomp. Wanneer de L/W warmtepomp in een dakkap geplaatst wordt, zal het verschil in investering aanzienlijk minder zijn. Op dit moment ben ik bezig met een project, waar de woningcorporatie een probleem met die hogere investering heeft. Hier zijn we nu in gesprek met een partner die de bron voor de woningcorporatie wil financieren, tegen vergoeding uiteraard. Hiermee worden vaste kosten, variabele kosten die weer in lijn lopen met de EPV. Zeker als je kijkt op de langere termijn is de TCO van bodemenergiesystemen aantrekkelijker dan die van lucht/water warmtepompen.”

Itho Daalderop heeft tevens een skid ontworpen, waarbij het opslagvat niet staat, maar ligt. De architect heeft er een bloembak omheen gemaakt waarover je heen kunt kijken. Dat is veiliger in de buurt.

Liggend opslagvat

En hoewel het aantal projecten in de bestaande bouw dat Itho Daalderop heeft uitgevoerd, nog niet heel uitgebreid is, denkt het bedrijf creatief mee in innovatieve oplossingen in de bestaande woonwijken. “Zo hebben we een skid ontworpen, waarbij het opslagvat niet staat, maar ligt. Deze ligt op z’n kant net naast de voordeur. Een hoge skid naast de voordeur kan namelijk tot onveilige hoekjes in een woonwijk zorgen en dat willen woningcorporaties uiteraard niet. Nu heeft de architect er een bloembak omheen gemaakt en kijk je er over heen. Zo komen we altijd op een passende oplossing”, besluit De Jong.

Itho Daalderop
www.ithodaalderop.nl