“Het wordt tijd dat de omissie in NTA 8800 rond vloerisolatie wordt hersteld”
De energieprestatie van gebouwen in Nederland wordt sinds 2021 bepaald volgens de NTA 8800, de nationale methodiek. Al jaren proberen bedrijven op het gebied van vloerisolatie, waaronder TonZon, de projectgroep die verantwoordelijk is voor deze methode te wijzen op een omissie in die methodiek. Volgens de huidige methode draagt vloerisolatie nauwelijks bij aan een beter energielabel. Hiermee wordt het effect van vloerverwarming op het warmteverlies naar beneden en het energieverbruik van de woning zwaar onderschat, stelt Ton Willemsen van TonZon. “Dit kan leiden tot grote afwijkingen, vooral bij begane grondwoningen zonder vloerisolatie en bij woningen met vloerverwarming op een onvoldoende geïsoleerde vloer.”
Auteur: Harmen Weijer. Foto’s: TonZon
De afwijkingen waar Willemsen op doelt, heeft hij geconstateerd aan de hand van analyses die worden onderbouwd met thermografische beelden. Hieruit blijkt onder andere dat vloerisolatie wel degelijk effect heeft: het kan energiebesparing opleveren tussen de 40 en 50 procent. “Het grootste probleem is dat in het Bouwbesluit staat dat men de vloer met een minimale Rc-waarde van 3,7 m2/K/W mag isoleren, terwijl dat juist minimaal 5 m2/K/W voor bestaande woningen nodig is om bijvoorbeeld het verwarmingseffect van vloerverwarming niet teniet te laten doen. MilieuCentraal erkent dat ook, maar ze lijken wel de enige te zijn bij de overheid.”
Energielabel
Dat levert problemen op als woningeigenaren een energielabel laten opmaken door energieprestatie-adviseurs, stelt Willemsen vast. “In de nationale methode voor de bepaling van de energieprestatie van gebouwen, de NTA 8800, zijn vloerisolatie en vloerverwarming niet correct meegenomen. De afwijkingen zijn zo extreem dat zelfs leken ‘op hun klompen’ of beter gezegd ‘met hun blote voeten’, kunnen aanvoelen dat hier iets niet klopt.”
De praktijk laat echter zien dat wanneer er via vloerverwarming warmte in de vloer wordt gestopt, de vloer aan de boven- en onderkant echter wel warmer worden. Willemsen heeft dat ook gemeten, zoals de warmtebeelden laten zien. “Een vloer met interne vloerverwarming verliest dus meer warmte naar onderen dan een vloer zonder interne vloerverwarming. Naarmate de vloer beter wordt geïsoleerd, gaat er minder warmte verloren en wordt er meer bespaard. Dat komt in de NTA 8800 dus niet tot uitdrukking.”
Extra uitleg
Willemsen heeft de NEN-commissie eind vorig jaar al hierop gewezen via een extra uitleg, met onder andere deze alinea: “Vloeren zonder interne vloerverwarming zijn altijd warmer, naarmate ze beter zijn geïsoleerd. Dit is een bouwkundige eigenschap, die afhangt van de isolatiewaarde van de vloer en heeft niets te maken met bewonersgedrag. Vloerisolatie heeft een grotere invloed op het stookseizoen en de dagelijkse stooktijd dan isolatie van de gevel. Dit bouwkundige kenmerk hoort daarom te zijn meegenomen in de bepalingsmethode, maar dat is nu niet het geval.”
Het zorgt er volgens Willemsen voor dat het energielabel niet meer voldoet bij het labelen van begane grondwoningen zonder vloerisolatie of met gebrekkige isolatie, en bij woningen met vloerverwarming op onvoldoende geïsoleerde vloeren. “Voor deze woningen zou een speciale aantekening moeten worden toegevoegd aan het energielabel. Daarnaast zou ik graag willen zien dat er een landelijke inhaalcampagne wordt gestart om vloerisolatie in bestaande woningen te bevorderen. En het zou goed zijn als woningcorporaties – naast de bestaande opdracht om eerst alle woningen met energielabel E, F of G te verbeteren – een tweede traject starten waarbij alle woningen zonder vloerisolatie van hoogwaardige vloerisolatie worden voorzien. Dit zal een einde maken aan de veelvuldige klachten van huurders in woningen met energielabel A, B, C of D over comfortproblemen, vocht, schimmel, en hoge energierekeningen.”
Tweede Kamer
Een en ander is – als het goed is – aan de orde gekomen tijdens de commissievergadering over gebouwde omgeving in de Tweede Kamer afgelopen dinsdag 10 september. Op de agenda van dit commissiedebat stond namelijk ook de verbetering van het energielabel. Belangrijk, want zo stelt Willemsen, “het gevolg van deze onjuistheden is dat het energielabel niet betrouwbaar is. Een woning met vloerverwarming kan een veel beter energielabel hebben dan de naastgelegen woning en toch veel meer energie verbruiken omdat de vloer niet is geïsoleerd. Ik kan me niet voorstellen dat de minister van BZK hier blij mee is, dus het is goed dat hij hierover wordt geïnformeerd.”
Projectgroep NTA 8800
De projectgroep NTA 8800 heeft de bezwaren van TonZon en andere vloerisolatiebedrijven rondom het ontbreken van vloerisolatie in de methodiek voor het energielabel in juni behandeld. Voorzitter Harm Valk erkent in een artikel in het vakblad Bouwwereld dat vloerisolatie “stiefmoederlijk” is behandeld in de energieprestatieberekening. Valk wijst er in dit artikel wel op dat dit alleen geldt in een standaard energielabel, want in een maatwerkadvies komt dit wel beter naar voren, adlus Valk. Hij geeft verder aan dat deze manier van werken een eis is van het ministerie van VRO om het energielabel betaalbaar te houden. Valk geeft tevens aan dat TonZon op bouwfysisch gebied recht van spreken, maar dat bij het energielabel ook andere factoren sterk meespelen. De kans dat het energielabel op korte termijn wordt gewijzigd acht Valk klein, omdat alleen de meest noodzakelijke aanpassingen gedaan zouden kunnen worden. Daaronder valt vloerisolatie niet.