Innovatieve klimaatbeheersing winkelcentrum dankzij koud drinkwater
Westfield Mall of the Netherlands is de metamorfose van het winkelcentrum Leidsenhage, daterend uit 1974 en later uitgebreid in 1998. Het complex wordt nu verder uitgebreid tot zo’n 200.000 m2 vloeroppervlakte en daarbij opgewaardeerd tot een ‘shopping-experience’ voor het winkelend publiek. Opdrachtgever is eigenaar Unibail-Rodamco-Westfield. MVSA Architects draagt met een expressieve vormgeving en een hoogwaardig materiaalgebruik bij aan die shopping-experience. Bijzonder is ook de innovatieve toepassing van klimaatbeheersing door rivierwater dat, als bron voor drinkwater, vanuit de Maas naar het duingebied wordt getransporteerd. De koude van dit water zorgt als onderdeel van de WKO-installatie voor koeling van de winkels.
Westfield Mall of the Netherlands:
Systeemwerking van de aquathermie voor Westfield Mall of the Netherlands.
Techniplan Adviseurs is ingeschakeld voor de advisering en het ontwerp van alle technische installaties, inclusief alle transportinstallaties. Daarnaast zijn de adviseurs ingeschakeld voor het duurzaamheidsadvies BREEAM nieuwbouw en In-Use. Voorts heeft Techniplan samen met drinkwaterbedrijf Dunea voorgesteld om bij dit project – één van Europa’s grootste bouwprojecten – aquathermie toe te passen. Martin van Meijeren legt uit: “De aanwezige winkels worden aangesloten op een duurzame energievoorziening op basis van bodemenergie. Hiermee wordt door middel van WKO de benodigde warmte en koude verzorgd. Tussen deze twee energievormen is er echter soms geen goede balans. In een jaar kan er bijvoorbeeld meer koeling nodig zijn dan verwarming. Het water in de langslopende leidingen van Dunea is ’s winters koud genoeg om het grondwater van het WKO-systeem af te koelen en zo het opslagsysteem te balanceren.”
De winkelbeleving staat voorop.
Ewout Hekhuizen, programmamanager van Dunea, haakt in: “We zijn een drinkwaterbedrijf maar willen door middel van verbreding van onze diensten een bijdrage leveren aan de energietransitie. Wij hebben heel wat leidingen in de grond liggen waardoor water stroomt. De temperatuur van het water kun je onder andere benutten voor het koelen en verwarmen van woningen en gebouwen. Dicht langs dit winkelcentrum in Leidschendam loopt een hoofdtransportleiding met een diameter van 1,5 meter waarbij rivierwater vanuit de Maas, via een voorzuivering bij Bergambacht, naar de duinen bij Den Haag/Katwijk wordt gevoerd voor de ultieme filtering. Dan praat je over een watertemperatuur tussen de 1 en 7 graden Celsius in de winter. Sluit je daar een warmtewisselaar op aan, dan kun je via een samenspel met de WKO-installatie dit winkelcentrum laten profiteren van deze koude.”
In een lager gedeelte is de installatietechniek in het zicht gelaten.
Risico’s voor drinkwater onderzocht
Op de hoofdtransportleiding is een aanvoer- en retourleiding aangesloten die het ruwe drinkwater naar de WKO-installatie in het gebouwencomplex voert. “Vanzelfsprekend hebben wij gekeken naar de risico’s voor het drinkwater,” vervolgt Hekhuizen. “Je praat over een gesloten circuit waarbij geen verontreinigingen in dit rivierwater kunnen komen. Ons laboratorium heeft alles onderzocht en daarbij blijkt dat het voorgezuiverde rivierwater maximaal een halve graad warmer aankomt in de duinen. Biologisch heeft deze lichte temperatuurverhoging geen effect op het drinkwater of de natuur in het door ons beheerde N2000 duingebied. Het iets warmere water heeft zelfs een voordeel voor ons: het heeft een hogere viscositeit en laat zich in de duinen makkelijker filteren. Zo creëer je een win-winsituatie voor alle partijen.”
Een bijzonder hoog niveau van voorzieningen.
De speciale voilegevel smeedt oudbouw en nieuwbouw aaneen.
Geen batterij aan energievretende koelmachines op het dak, maar een duurzame WKO-installatie in combinatie met aquathermie voor de koeling. Alle winkels krijgen warmte en koeling via dit systeem; de grote supermarkten hebben hun eigen koelsysteem. Hekhuizen: “De gemeente Leidschendam-Voorburg heeft een stimuleringsbijdrage beschikbaar gesteld. Na het theoretische rekenwerk door Techniplan en Rodenburg installatiebedrijven en na goedkeuring van de zijde van de opdrachtgever is het systeem inmiddels aangelegd. We testen dit najaar. Als het goed gaat, kunnen we komende winter al koude-energie gaan leveren.” Dunea wordt daarmee naast drinkwaterbedrijf ook energiebedrijf, waarbij jaarlijks circa 3000 gigajoule aan energie wordt geleverd (vermogen 1,8 megawatt). We reduceren tegelijk ook zo’n 10% aan CO2-uitstoot in vergelijking met gangbare drycoolers.”
Bijdrage aan energietransitie
Westfield Mall of the Netherlands is door z’n omvang een bijzonder project voor Dunea. Ewout Hekhuizen ziet meer kansen op het gebied van aquathermie vanuit drinkwater: “We hebben heel wat kilometers met leidingwater door steden en dorpen lopen. We gaan graag aan tafel zitten om deze koude te gebruiken en een bijdrage te leveren aan de energietransitie. De grote transportleiding richting Katwijk, waar duizenden nieuwbouwwoningen zijn gepland, is ook daar kansrijk. We zijn al in gesprek met de gemeente Katwijk en diverse andere gemeenten of we daar ook een aquathermie-aansluiting kunnen ontwikkelen.”
Chique materialen en veel daglicht zorgen voor aangenaam winkelen
Ongekend hoog niveau
Een uniek belevingsconcept met een gevarieerd winkelaanbod, flagshipstores, een designer gallery, de Fresh! foodmarkt, dining experience, innovatieve sportbar, horecavoorzieningen, bioscoop, uitstekende aanrijdbaarheid en gratis parkeerplaatsen. Westfield Mall of the Netherlands garandeert shoppen als aangename beleving, een hoog kwaliteitsniveau en chique voorzieningen zoals toiletten op hotelniveau. De beleving en kwaliteit zijn een direct gevolg van het ongekend hoge ambitieniveau van de opdrachtgever. Er is een deel Noord (volledige nieuwbouw) en een deel Zuid (vooral renovatie met enige nieuwbouw). Beide delen worden door Ballast Nedam ter hand genomen. Een groot deel van de winkels is al een tijdje in gebruik en de reacties van het winkelend publiek zijn zeer positief. Want waar kom je toiletten tegen met ruimtes voor moeders en vaders met baby en een magnetron om melk op te warmen?
