Huis te Jaarsveld uit 1760 behoudt z’n ziel en krijgt hedendaags comfort

Buitenplaats Huis te Jaarsveld wordt in volle glorie gerestaureerd, inclusief een modernisering voor allerlei ontvangstfuncties.

Het koetshuis is inmiddels gereed, met toevoeging van een woning.

“We willen dat Huis te Jaarsveld weer een actieve rol gaat vervullen in het maatschappelijk leven van Jaarsveld en haar omgeving,” zo stelt Joris J.P. Huijsmans, de eigenaar en voorzitter van de in 2020 opgerichte Stichting Buitenplaats Huis te Jaarsveld. De buitenplaats werd in 2018 gekocht van de erven Van der Lee, nadat het complex 190 jaar in de familie Van der Lee was geweest. De gebouwen stonden een tijdje leeg en verdienden – mede door de status van Rijksmonument – een nieuwe levensfase. “Mijn ambitie is dit bijzondere landgoed weer tot zichzelf én naar buiten te brengen: door deze Buitenplaats met haar natuur en cultuurhistorie in ere te herstellen en in schoonheid te behouden voor de toekomst. Daar waar heden en verleden samenkomen, is de Buitenplaats een bezielde plek van rust en inspiratie, educatie, maar ook van elkaar ontmoeten en samen vieren.”

Rijksmonument

In het koetshuis is de centrale meterkast gesitueerd.

Edwin Paymans, architect bij SYNarchi uit Roosendaal, werd in een vroegtijdig stadium bij de plannen betrokken. “Wij hebben plannen gemaakt voor het gehele terrein. We zijn begonnen met het opknappen van de verwilderde tuin. In 2019 is het koetshuis onder handen genomen. Dit gebouw is ruim een eeuw jonger dan het hoofdgebouw. De klinkervloer in het fraaie koetshuis is vervangen door een betonvloer met daarop een harde isolatie waarop deels de oude klinkers zijn teruggelegd. Op de verdiepingsvloer is een zwevende dekvloer gelegd voorzien van lage temperatuur vloerverwarming. Op de begane grondvloer zijn ruimten voor bijeenkomsten gecreëerd en boven is een appartement gerealiseerd, waar de eigenaar tijdelijk kon gaan wonen. Vervolgens is de appelschuur verbouwd. Dit is het enige gebouw uit latere tijd dat geen monumentale status heeft; de rest van de Buitenplaats is Rijksmonument. De appelschuur is volledig gestript, inclusief de aanwezige koelcellen, en omgetoverd tot een werkplaats met daarboven twee appartementen. Gevel en dak zijn extra geïsoleerd. Ook in dit gebouw is een betonvloer met vloerverwarming gekomen. Op dit gebouw zijn de zonnepanelen gelegd. Die zorgen voor elektriciteit voor alle gebouwen. In het koetshuis is de centrale meterkast behouden gebleven”

De later gebouwde appelschuur heeft geen monumentale status en daarop zijn de zonnepanelen voor alle gebouwen aangebracht.

Hoofdgebouw

Als sluitstuk van de renovatie is thans het hoofdgebouw aan de beurt. Daar is zomer 2021 mee begonnen en de bedoeling is dat eind van dit jaar de bouwkundige en installatietechnische renovatie door respectievelijk Mestebeld Bouw en Melkert Installatie- en Montagebedrijf gereed is, zodat de inrichting kan beginnen. De oudste vermelding van het Huis te Jaarveld, dat toen Veldenstein heette, is van 1384. Later is op die plek in 1760 het statige hoofdgebouw gerealiseerd. Het gebouw is opgedeeld in een middengang met aan weerszijden in totaal vier salons. In 1860 zijn er vleugels aangebouwd. In latere jaren zijn ook op de bovenverdieping extra slaapkamers ingericht. In 1970 was de laatste grootschalige renovatie, waarbij het pand, dat inmiddels 43 cm was scheefgezakt door de slechte ondergrond, op een nieuwe fundering is gezet. Architect Edwin Paymans: “In 1970 is het hoogteverloop van de verdiepingsvloer recht getrokken door een tweede vloer over de bestaande vloer te plaatsen. Dat is natuurlijk een prachtige plek om nu de nieuwe leidingen en kanalen voor de verwarming en ventilatie een plek te geven. Ook de nieuwe trappartij, waaromheen alle ruimten nu worden gesitueerd, biedt een goede plek voor verticaal leidingtransport.”

In de nieuwe situatie komt er een centrale trappartij die alle ruimten verbindt en tevens plek biedt voor de leidingen en kanalen van de installatietechniek.

Hybride: warmtepomp en cv-ketel

Het koetshuis heeft een warmtepomp gekregen, het hoofdgebouw krijgt een hybride oplossing met warmtepomp en cv-ketel.

De salons behouden hun houten vloeren en radiatoren en gaan plek bieden aan ontvangstruimten voor bijeenkomsten, aangevuld met een muziekruimte en bibliotheek. In de aanbouw komen de keuken en bijkeuken. Boven de tussenlaag met installatietechniek is een zwevende Fermacellvloer aangebracht, wederom met lage temperatuur vloerverwarming. Daarboven, op de voormalige zolderverdieping, komen vier kamers met een eigen badkamer en eentje met een pantry. Deze ruimtes fungeren als suites of mini-appartementen. Edwin Paymans: “In dit hoofdgebouw komt een hybride systeem met warmtepomp en gasketel opgesteld in de kelder. Isoleren aan de buitenzijde was geen optie. Aan de binnenzijde van de aanbouw en de verdieping is vlasisolatie aangebracht in combinatie met een vochtregulerende folie. Tevens zijn de kozijnen voorzien van vacuümglas  Met het verhogen van de isolatiewaarde van de schil bleek een warmtepomp in combinatie met een groot aantal PV panelen haalbaar. De salons blijven verwarmd worden met radiatoren.”

In het hoofdgebouw liggen vier salons rond een middengang.

Verrassingen bij renoveren

Sander Mestebeld, eigenaar/directeur van Mestebeld Bouw uit Zoelmond over de renovatie van dit hoofdgebouw. “Bij zo’n oud pand kom je automatisch verrassingen tegen. De lelijkste was de aanwezigheid van asbest onder het vloerbeschot, dat bij de renovatie 50 jaar geleden was ingebracht. Voorts bleken de oude eiken balken en delen van de verhoogde houten vloer boven de installatiezone behoorlijk verrot te zijn. Dan moet je echt vernieuwen. Ook achter het pleisterwerk komt het nodige herstelwerk tevoorschijn. Andere zaken, zoals de houten kapconstructie, betimmeringen, plafonds en luiken voor de installatievloer herstel je in volle glorie. Bij zo’n project is het belangrijk dat je de voorbereiding goed oppakt en met vakmanschap en flexibiliteit te werk gaat.”

Fraaie elementen zoals de kapconstructie, gang en versiersels blijven gehandhaafd.

Samenwerking leidt tot welslagen

Diverse vloeren hebben vloerverwarming gekregen.

De bouwer vervolgt: “We werken met de opdrachtgever, architect en installateur prima samen om respectvolle keuzes voor het gebouw te maken, maar ze moeten wel praktisch zijn. Het mooie is dat de opdrachtgever goed besef heeft wat er bij zo’n renovatie komt kijken en er daarbij onverwachte tegenslagen kunnen zijn. Hij begrijpt het proces van restaureren, renoveren en moderniseren. Dat is belangrijk voor het welslagen van dit project.”

Techniek is onzichtbaar

Edwin Paymans: “Monumentale panden zijn vaak meerdere malen verbouwd. Soms heel respectvol, soms wat minder. Je wilt de historie behouden en de aanwezige kwaliteit versterken, maar bestaande elementen die afbreuk doen verwijderen. Dat betekent dat je soms grenzen moet stellen om bestaande bouw en nieuwe functies te kunnen verenigen. Het mooie bij dit project is dat we alle nieuwe installatievoorzieningen keurig hebben kunnen verwerken in de bouw en het nieuwe trappenhuis dat de verschillende gebouwdelen tot één geheel samenvoegt.”

Dankzij een laag tussen plafonds en verhoogde vloer is er een welkome ruimte voor de installatietechniek.

Zigzaggen tussen oude eiken

Sander Mestebeld besluit: “Het is lastig bouwen, want de aanvoer van zwaar materieel mocht niet over de historische bakstenen brug. We hebben een tijdelijke brug van draglineschotten aangelegd. Tevens moesten we zigzaggen tussen de oude eiken die bij de entree staan. Het lukt allemaal. We zijn met de laatste bouwwerkzaamheden bezig en hopen voor de Kerst dit jaar het hoofdgebouw bouwkundig op te leveren. Dan volgt nog de inrichting en aankleding door de eigenaar. Ik zie de trouwpartijen, andere feesten en open publieksevenementen al voor mij in dit sfeervolle hoofdgebouw en de prachtige tuinen.”