Ontwikkel- én bouwcreativiteit voor Gouda Cheese Experience
In Gouda wordt een Rijksmonument verbouwd tot Cheese Experience: een route voor bezoekers waarbij zij het kaasverhaal van gras tot gastronomie (proeverij) gaan beleven. Het monumentale pand had al een aantal sterke troeven: een gele buitengevelkleur en aan bovenzijde afgeronde kozijnen, ideaal voor de uitstraling van kaas. Maar er moest binnen een behoorlijke portie creativiteit aan te pas komen om in het gebouw, wat voorheen als bioscoop dienst deed, die route een plek te geven, inclusief de bijbehorende installatietechniek.
Het uiterlijk van het rijksmonument past dankzij de gele gevelkleur en ronde kozijnen prima bij de nieuwe functie van Gouda Cheese Experience.
Onder de nieuwe vloer is plek voor het gros van de kabels en leidingen.
Rik Dijkgraaf is mede-initiatiefnemer van Gouda Cheese Experience. Hij is geboren en getogen Gouwenaar en ziet kansen voor zo’n publieksattractie in kaasstad Gouda, die jaarlijks ruim een miljoen bezoekers trekt. In het gebouw in het hartje van de stad, dat al zes jaar leegstond, zag hij een ideale plek. De gemeente Gouda en verschillende bedrijven steunen de initiatiefnemers Femke van Munster, Mia Schaap, Ronald Boom en Rik Dijkgraaf, waardoor zij het gebouw voor 18 jaar kunnen pachten. “Maar je praat over een behoorlijke eigen investering voor een startup. Mede daarom proberen wij de Experience op een doelmatige manier op de begane grond van het gebouw te passen; daarboven zitten woningen. Geen Breeam-achtige ingrepen, maar een relatief simpel inbouwpakket in het monumentale casco, dat al voor de eerdere functie van bioscoop (deels) was kaalgesloopt. De beleving van de kaasroute is voor ons hét uitgangspunt, maar de kwaliteit zit ook de sfeer van het gebouw dat wij voor een groot deel in ere herstellen. Zo worden dichtgetimmerde ramen weer opengemaakt, met 300% meer daglicht tot gevolg, en wordt de fraaie monumentale boogconstructie van één van de constructieve stabiliteitswanden weer prominent zichtbaar gemaakt. Het is de combinatie kaasbeleving en gebouwkwaliteit waar we veel creativiteit in stoppen voor deze nieuwe publieksattractie van Gouda.”
Het gebouw was al eerder kaalgesloopt voor de bestemming als bioscoop en wordt nu opnieuw ingericht voor de belevingsroute.
Aanwezige installaties worden zoveel mogelijk geconditioneerd en anders vernieuwd.
Ervaring in Rijksmonumenten
Drs. Robin Dijkgraaf, algemeen directeur van HD Groep en neef van Rik Dijkgraaf, is verantwoordelijk voor het bouwkundig ontwerp. “Wij zijn erbij gehaald, mede omdat wij verschillende Rijksmonumenten hebben gerenoveerd. Op zich is het geen ingewikkeld gebouw. Integendeel, het is een langwerpige blokkendoos die we goed leeg konden halen. De gevels zijn uitgevoerd in massief metselwerk met een totale dikte van circa 450 mm. Weliswaar hebben de gerestaureerde houten gevelkozijnen enkelbladig glas in een roedeverdeling, maar het gebouw is dermate geïsoleerd en voelt door de steenmassa koel aan, dat wij bijvoorbeeld geen voorzetramen nodig hebben of airco’s hoeven te installeren. In het gebouw zijn diverse luchtbehandelingskasten aanwezig die volledig worden geconditioneerd. Diverse onderdelen worden volledig vernieuwd waardoor de levensduur wordt verlengd. De luchtbehandelingskasten hebben een dubbele functie, namelijk het verversen en afvoeren van lucht alsmede het verwarmen van alle ruimten. Alle nieuwe ruimtes worden aangesloten op de bestaande luchtbehandelingskasten. Zaken als elektra worden volledig vernieuwd.”
Met toestemming van Monumentenzorg zijn in de voor- en zijgevel van het pand ronde gaten aangebracht ten behoeve van de ventilatievoorzieningen onder de nieuwe constructievloer. De gaten worden afgedekt met een specifiek muisrooster. In de kopgevel wordt een dichtgemetselde boogconstructie opengemaakt voor een aluminium kozijn dat bijdraagt aan de Experience. Van buitenaf lijkt het een verlicht reclameobject.
Leidingen onder nieuwe vloer
Robin Dijkgraaf: “Om het gebouw voor publiek en mindervaliden goed toegankelijk te maken wordt in plaats van de oude vloer met hoogteverschillen de nieuwe constructieve vloer volledig vlak uitgevoerd en verhoogd middels stokkenwanden, staalplaatbetonvloer en zandcementvloer. In de ontstane loze ruimte onder de vloer is plek voor al het leidingwerk voor de installaties. Zo hoef je het gebouw niet volledig op z’n kop te zetten voor de nieuwe functie. Bouwkundig was het meest spannende de inbouw van een entresol voor het horecagedeelte. De totale beschikbare hoogte was in principe niet toereikend, maar in het ontwerp is een aantal aanpassingen gedaan om deze entresolvloer succesvol in het plan te integreren. De entresol was een belangrijke wens voor de opdrachtgever om het fenomeen Experience te laten slagen.”
Een oude constructieboog wordt in ere hersteld om het karakter van het gebouw te gebruiken in de sfeerbeleving.
Omdat er bestaande woningen boven zitten, is het geluidsisolerende en brandwerende plafond van de voormalige bioscoop gehandhaafd en waar nodig hersteld. Wel wordt extra aandacht besteed aan de brandveiligheid. Rik Dijkgraaf: “Wij hebben met gemeente Gouda, Omgevingsdienst, Monumentenzorg en de bouwpartners HD Groep, Van Leeuwen en Ponsioen Installatie Techniek regelmatig overleg over de juiste keuzes voor de bouwkundige ingrepen in relatie tot het doel: een boeiende belevingsroute voor de bezoekers. Alle bouwingrepen moeten op een slimme en beheersbare manier plaatsvinden, met hier en daar het aanbrengen van loze leidingen met het oog op de toekomst. Later kunnen wij namelijk nog verduurzamingsslagen maken als de exploitatie goed van de grond komt. Onze inkomsten zijn straks kaartverkoop, horeca en winkel. We hoorden mensen aanvankelijk zeggen dat er een paar ‘gekken’ met een ambitieus plan bezig waren, maar als je ziet hoe deze attractie vorm krijgt, dan is dat supertof om te zien en komt er een unieke attractie voor kaasstad Gouda. En niet onbelangrijk: een prachtig gebouw in hartje centrum krijgt weer een mooie bestemming. Ook dat is voor de stad belangrijk.”
