Groot onderhoud portiekwoningen Moerwijk met behoud naoorlogse architectuur
In de Haagse wijk Moerwijk Noord voert ERA Contour in opdracht van Haag Wonen bij 228 portiekwoningen groot onderhoud uit. Het gaat om groot onderhoud met energetische verbeteringen. Het wooncomfort van de bewoners gaat flink omhoog door verbetering van het binnenklimaat als gevolg van ingrijpende isolatiemaatregen en het aanpassen en vervangen van installaties. Waar nodig worden ook de keuken, badkamer en het toilet vervangen. Bedrijfsleider Peter Vork van ERA Contour: “We zijn 15 dagen in een woning aan het werk, waarbij de bewoners er blijven wonen. Dat kan omdat we veel met de buitenschil bezig zijn en bijvoorbeeld geen radiatoren en allerlei leidingen in de woning hoeven te vervangen.”
Het groot onderhoud aan de Haagse portiekwoningen zorgt voor energiezuinigheid en een comfortabeler binnenklimaat.
De 228 woningen zijn verdeeld over enkele hogere portiekwoongebouwen met in totaal 192 woningen en een lager blok met 36 woningen. Het goed isoleren van de woningblokken is vanzelfsprekend uitgangspunt nummer één voor verduurzaming, een lager energieverbruik en een beter binnenklimaat. “Bij die isolatie is door KOW Architecten nadrukkelijk gekozen voor het behoud van de karakteristieke kenmerken van de naoorlogse architectuur, die het straatbeeld bepalen. Je praat over bakstenen gebouwen met de nodige detailleringen in combinatie met karakteristieke betonnen raamkaders. We bevestigen een dik pakket isolatiemateriaal op de baksteengevels, maar de minerale steenstrips zorgen dat het rijke bakstenen uiterlijk terugkeert. De betonnen kaders worden opgedikt om dat authentiek beeld terug te krijgen. Je hebt daarbij te maken met complexe details, maar we lossen het technisch én esthetisch zorgvuldig op.”
Het eindresultaat levert een authentiek straatbeeld op.
In de woningen komt een nieuwe HR-ketel en CO2-gestuurd ventilatiesysteem.
In de voorgevel was al eerder dubbel glas geplaatst, dus de kozijnen blijven daar zitten. In de achtergevel komen wel nieuwe kozijnen met dubbel glas. De achtergevels, gelegen aan binnentuinen, worden gestuukt. “Bij de hogere gebouwen wordt de zolder niet gebruikt door de bewoners. Daar kunnen wij de zoldervloer isoleren en hoeven wij het dak niet te vervangen. Bij het lagere gebouw is de zolder onderdeel van de woningen en gaan wij de daken en dakkapellen wel vernieuwen. Onder de portiekwoningen liggen de bergingen, daar kunnen wij de plafonds van de bergingen isoleren.”
Praktische installatieoplossingen
Door de balkons te gebruiken als toegang tot de woningen, kan de woonkamer aan de voorzijde in gebruik blijven en is het mogelijk om de werkzaamheden in de woningen uit te voeren zonder de bewoners tijdelijk uit te huizen. Er zijn wel speciale rustwoningen ingericht en extra sanitaire voorzieningen geplaatst, zodat de bewoners ook redelijk aangenaam in hun woningen kunnen verblijven. De bedrijfsleider vervolgt: “Dat neemt niet weg dat je echt wel grondig in de woning bezig bent. Er komt overal een nieuw mechanisch CO2-gestuurd ventilatiesysteem en er wordt een hoogrendement cv-ketel geïnstalleerd, waarbij rekening is gehouden met een toekomstige aansluiting op stadsverwarming of een ander systeem. We kunnen voor de afvoer van ventilatie gebruik maken van het schoorsteenkanaal dat elke woning heeft. De aanvoer geschiedt via ventilatieroosters in de nieuwe kozijnen. De oude, tochtende uitzetraampjes verdwijnen. In circa de helft van de woningen worden de keukens en badkamers vernieuwd. Leidingen kunnen wij netjes onder de nieuwe systeemplafonds in de keukens kwijt. Zoals gezegd blijven de radiatoren zitten. Het zijn misschien niet de meest hightech oplossingen op installatiegebied, maar ze zijn vooral praktisch en zorgen voor een grote sprong voorwaarts qua comfort en energiezuinigheid.”
In circa de helft van de woningen wordt de keuken vernieuwd.
In circa de helft van de woningen wordt de keuken vernieuwd.
Voor aanvang van de werkzaamheden is een koude opname van de woningen gemaakt, maar door de coronapandemie was het niet mogelijk elke woning vooraf goed te schouwen. “Zodoende kijken wij samen met de opzichter van Haag Wonen tijdens de werkzaamheden of we toch een keuken of badkamer moeten vernieuwen. Bij renovaties of groot onderhoud moet je flexibel kunnen werken. Anderzijds is het belangrijk dat je de bouwtrein niet verstoort. Wij willen hier in circa 200 dagen 218 woningen opknappen. Op het lagere blok met afwijkende ingrepen zetten wij een aparte bouwstroom.”
De buitengevel wordt goed geïsoleerd, waarbij de karakteristieke betonnen raamkaders worden opgedikt.
Dichtgezette portieken
Over enkele maanden zijn de woningen aan de Melis Stokelaan, Anna Bijnslaan en Rederijkerstraat niet alleen energiezuinig en comfortabel, ze zien er ook weer fraai uit dankzij het behoud van het bakstenen architectuurbeeld. Vork: “Daarin zijn wel veranderingen aangebracht, zoals nieuwe aluminium puien voor de entrees. Voorheen hadden de bewoners een open portiek. Dat was niet ideaal. Nu hebben ze een afgesloten entree, die keurig is ingepast in het straatbeeld. Wederom met het nodige technische puzzelwerk om detailaansluitingen van het nieuwe geïsoleerde gevelpakket op te vangen. Het ziet er weer strak en netjes uit en de bewoners hebben duidelijk profijt van alle bouwkundige en installatietechnische ingrepen.”
