Duurzaam funderingsherstel dankzij monitoring van scheuren in gevel

Scheuren in de gevels, vooral horizontale, kunnen een indicatie zijn dat er niet alleen iets aan de hand is met de gevel, maar juist ook met de fundering. Dat kan een groot probleem opleveren, dat niet makkelijk zichtbaar is en voor meer gebouwen in de direct omgeving zou kunnen gelden. Woningcorporaties bijvoorbeeld willen dat liefst zo snel mogelijk weten, en daarom worden funderingscans steeds vaker uitgevoerd én worden woningen gemonitord. Niet in de laatste plaats omdat door klimaatverandering de grondwaterstanden steeds lager worden, met alle gevolgen van dien voor funderingen, vertelt Marten de Jong van Total Wall.

Auteur: Harmen Weijer

Met compacte hydraulische apparatuur worden de palen trillingsvrij de grond in gedraaid.

Marten de Jong weet waarover hij praat, want hij doet al jaren funderingsonderzoek. “Een jaar of 6 geleden hebben we bij Total Wall dit nog grondiger opgepakt door een meetconcept en een systeem voor herstel van funderingen op te zetten. Meestal krijgen we een melding van bijvoorbeeld een woningcorporatie dat in een paar woningen scheuren in de gevel zijn geconstateerd. Ook als onderdeel van groot onderhoud worden we ingeschakeld, zeker als er een vermoeden bestaat dat funderingen van gebouwen door zettingen in de problemen zijn gekomen.”
Dan komen de specialisten van Total Wall langs om scheefstand metingen te verrichten. “Sinds een jaar of 2 doen we dat met een duurzaam funderingscan. Daarmee meten we bij woningen stuk voor stuk aan de voorgevel of ze waterpas zijn. Die data verzamelen we en categoriseren we de adressen in een paar groepen. Voor een deel van de woningen is klein herstel van de gevel voldoende, maar als de scheefstand zorgelijk wordt, zal er voor die woningen een nader onderzoek plaats moeten vinden.”

Daarvoor kan er aan de hand grond (water) onderzoek een risicoanalyse uitgevoerd worden en kan een woning via meetbouten periodiek in de gaten gehouden worden. Met de tegenwoordige technologie zijn de geveldelen ook ‘live’ via tilt-sensoren te monitoren.

Grondwaterstand

Voor een woningcorporatie in Zevenaar heeft Total Wall het afgelopen jaar bij 214 woningen een dergelijk metingsproces uitgevoerd. De Jong: “Daaruit kwam naar voren dat bij 35 woningen problemen zijn, waarvan bij 8 woningen vrij ernstig. De kleigrond onder Zevenaar heeft nogal te lijden gehad van de droge zomers.”

Bij deze 8 woningen blijkt herstel van de fundering noodzakelijk te zijn. Een zusteronderneming van Total Wall, Duurzaam Funderingsherstel (DFH), heeft daarvoor een systeem uit Engeland doorontwikkeld. “Hierbij worden speciale DFH-palen gebruikt, die zijn uitgerust met een schroef aan het uiteinde. Door middel van de schroef worden de palen de grond in gedraaid; eigenlijk trekt hij zichzelf de grond in. Met compacte hydraulische apparatuur worden de werkzaamheden trillingsvrij uitgevoerd. Dat betekent dat er slechts minimale overlast voor bewoners en omgeving is, en dat er ook geen grote kranen nodig zijn om palen in grond te slaan of te drukken.”

Met speciale brackets wordt de last van de fundering op de palen overgebracht.

Palen in grond gedraaid

Om te zien hoeveel de gevel verzakt is, worden woningen via meetbouten periodiek in de gaten gehouden. Met de tegenwoordige technologie zijn de geveldelen ook ‘live’ via tilt-sensoren te monitoren.

De palen worden namelijk op door de constructeur aangegeven plaatsen naast de fundering gedraaid. Door middel van een sondering naast de woning wordt de juiste diepte van de draagkrachtige grondlaag gevonden. “We draaien de palen tot op deze laag. Daarna wordt met speciale brackets de last van de fundering op de palen overgebracht. Mocht het nodig zijn, dan is het DFH-funderingssysteem nastelbaar.” Het gevelherstel gebeurt door middel van lintvoegwapening, waarna de gescheurde bakstenen en voegen weer op kleur hersteld kunnen worden. Daarna wordt de grond rondom de woning weer teruggebracht en staat de woning weer stabiel en is de gevel weer gezond.

Klimaatverandering

Voor veel grote woningeigenaren is de verduurzamingsslag een natuurlijk moment om dit funderingsherstel te realiseren. “Woningcorporaties die twijfelen over de funderingen van hun woningvoorraad, kiezen dan dit moment uit om snelle fundering scan met risicoanalyse uit te laten voeren en eventueel te herstellen. Gezien de gevolgen van klimaatverandering is dat dus een mes dat snijdt aan twee kanten”, besluit De Jong.