In de spotlight
Top 10 veelvoorkomende fouten bij steigerbouwwerkzaamheden
Steigers zijn essentieel voor veilig werken op hoogte, maar er kan veel misgaan als ze niet goed worden opgebouwd, gebruikt en gecontroleerd. Emile Bakkum, directeur-eigenaar van PST Steigerbouw, voorzitter van de werkkamer van Stichting Veilig Werken op Hoogte (SVWOH) en directeur van Scaffolding Training Europe (STE), zet zich al ruim 20 jaar in voor veilig werken op hoogte. Hij benadrukt het belang van een goed gebruik van steigers. “Het is belangrijk dat steigers op de juiste manier worden geïnstalleerd en gebruikt, en ook dat ze regelmatig worden gecontroleerd en geïnspecteerd om de veiligheid van werknemers te waarborgen,” zegt hij. “Een kleine fout kan grote gevolgen hebben.”
In samenwerking met RenovatieTotaal deelt hij een top 10 van veelvoorkomende fouten bij steigerbouwwerkzaamheden die hij in de praktijk tegenkomt.
1. Onjuiste montage
Een van de grootste fouten bij steigerbouw is volgens Emile het niet juist monteren van de steiger. “Dit betekent dat niet alle onderdelen op de goede manier worden bevestigd of dat er onvoldoende onderdelen worden gebruikt,” legt hij uit. “Als onderdelen bijvoorbeeld niet op de juiste bevestigingspunten zitten, kan de stabiliteit van de steiger in gevaar komen. Dit kan leiden tot risicovolle situaties waarbij de steiger kan omvallen of instorten, wat ernstige ongelukken kan veroorzaken.”
2. Gebrek aan inspectie en onderhoud
Een andere veelvoorkomende fout is het niet regelmatig inspecteren en onderhouden van de steiger. Hij legt uit: “Tijdens het werk kunnen er wijzigingen aan de steiger worden aangebracht die later weer moeten worden teruggezet. Denk aan een leuning die tijdelijk wordt weggehaald. Als die niet wordt teruggeplaatst of niet goed wordt vastgezet, kunnen er ongelukken gebeuren. Regelmatige inspectie is dus echt belangrijk om ervoor te zorgen dat alle onderdelen goed blijven werken en de steiger veilig blijft.”
3. Onvoldoende verankering
Ook moet een steiger goed verankerd zijn aan de gevel om veilig te blijven staan. “Zorg dat er genoeg ankers worden gebruikt en dat deze stevig vastzitten. Dat is belangrijk voor de stabiliteit van de steiger. Als er te weinig ankers zijn, of als ankers worden verwijderd omdat ze in de weg zitten, kan de steiger gaan verschuiven of zelfs omvallen. Dit is levensgevaarlijk voor de mensen die erop werken,” licht Emile toe.
4. Onjuiste belasting
Te veel gewicht op de steiger, of dit nu door mensen of materiaal is, kan leiden tot het instorten van de steiger. Daarom is het belangrijk om te weten welke belasting een steiger aankan en dit duidelijk aan te geven. Emile vertelt: “Het overbelasten van de steiger door te veel gewicht, of het ongelijkmatig verdelen van het gewicht, kan serieuze gevolgen hebben. Als de steiger te zwaar belast wordt, kan hij instorten. Nadat de steiger is gecontroleerd en goedgekeurd, wordt deze overgedragen aan de opdrachtgever met een steigerkaart, ook wel ‘scafftag’ genoemd. Dit zorgt ervoor dat iedereen op de hoogte is van de maximale belasting en de status van de steiger.”
5. Gebrek aan training en bewustzijn
Monteurs en gebruikers van steigers hebben soms onvoldoende training of kennis over veilige werkmethoden. Dit kan leiden tot ongevallen door onjuiste handelingen of het niet volgen van veiligheidsvoorschriften. Emile benadrukt: “Iedereen die met steigers werkt, moet goed opgeleid zijn, van de gebruikers en monteurs tot de inspecteurs en toezichthouders. Als mensen niet goed weten hoe ze een steiger veilig moeten opbouwen en gebruiken, of niet op de hoogte zijn van de regels en veiligheidsprocedures, kan dat ernstige gevolgen hebben. Daarom is het belangrijk dat iedereen die bij steigerwerkzaamheden betrokken is, voldoende training krijgt.”
6. Onvoldoende valbeveiliging
Ook valbeveiligingsmaatregelen moeten worden nageleefd om de veiligheid van iedereen die op de steiger werkt te waarborgen. Emile legt uit: “Het niet gebruiken van leuningen, kantplanken of persoonlijke valbeschermingsmiddelen kan leiden tot ongelukken. Zonder deze maatregelen kunnen werknemers vallen en gewond raken.”
7. Slechte ondergrond
Als zevende veelvoorkomende fout noemt Emile een slechte ondergrond: “Een stabiele ondergrond is cruciaal voor de veiligheid van de steiger. Als een steiger op een onstabiele of ongelijke ondergrond wordt geplaatst zonder gebruik van stabilisatoren of voetplaten, kan hij gaan kantelen of zelfs instorten. Dit betekent dat de ondergrond waarop de steiger staat, stevig en vlak moet zijn. Als dit niet het geval is, moeten er maatregelen worden genomen.”
8. Verwijderen van onderdelen tijdens gebruik
Emile benadrukt opnieuw het risico van het verwijderen van steigeronderdelen: “Het weghalen van onderdelen zoals leuningen of andere veiligheidscomponenten tijdens het gebruik van de steiger kan gevaarlijk zijn. Verander nooit zomaar de configuratie van de steiger zonder de juiste procedure te volgen. Het is belangrijk om de originele opbouw van de steiger te behouden en wijzigingen alleen door gekwalificeerd personeel te laten doen volgens de voorgeschreven veiligheidsprocedures.”
9. Onjuist gebruik van materialen
Een andere veelvoorkomende fout is het gebruik van onjuiste materialen. Emile legt uit: “Het gebruik van niet-gecertificeerde of beschadigde steigeronderdelen kan de veiligheid van mensen in gevaar brengen. Gebruik altijd de juiste materialen voor de werkzaamheden en zorg ervoor dat ze geschikt zijn voor de weersomstandigheden.”
10. Weersomstandigheden negeren
Als laatste benadrukt Emile dat er bij werken op hoogte altijd rekening gehouden moet worden met de weersomstandigheden. “Het werken op steigers tijdens ongunstige weersomstandigheden zoals sterke wind, regen of ijs kan risicovol zijn. Pas de steiger aan de weersomstandigheden aan en verwijder indien nodig steigergaas of zeil om te voorkomen dat de windbelasting te hoog wordt,” vertelt hij.
Veiligheid voorop
Hij sluit af met: “Het is belangrijk dat iedereen die betrokken is bij het gebruik van steigers zich bewust is van deze fouten en de nodige stappen neemt om ze te voorkomen. Zorg voor regelmatige training, volg de veiligheidsrichtlijnen en doe routine-inspecties.”
Vragen of advies over het juiste gebruik van hulpmiddelen voor veilig werken op hoogte? Neem contact op met PST Steigerbouw: pststeigerbouw.nl
